اثربخشي مداخله كاهش استرس مبتني بر ذهن آگاهي بر شدت خستگي بيماران مبتلا به مولتيپل اسكلروزيس

سابقه و هدف: خستگي يكي از شايع­ترين مشكلات بيماران مبتلا به ام.اس است كه اثرات منفي بسياري بر زندگي آنها دارد. پژوهش حاضر به بررسي اثربخشي مداخله كاهش استرس مبتني بر ذهن آگاهي بر شدت خستگي بيماران مبتلا به مولتيپل اسكلروزيس پرداخت. مواد و روش ها: طرح پژوهش آزمايشي با گروه كنترل و پيش آزمون، پس آزمون و پيگيري بود. جامعه آماري كليه زنان و مردان مبتلا به مولتيپل اسكلروزيس بودند كه در بهار 1396 با تشخيص مولتيپل اسكلروزيس به انجمن ام اس نيشابور مراجعه نمودند. نمونه شامل 47 نفر از بيماران بودند. روش نمونه گيري در دسترس و سپس به صورت تصادفي در دو گروه آزمايش (22 نفر( و گواه (25 نفر( جايگزين شدند. ابزار مورد استفاده پرسشنامه شدت خستگي بود. براي تحليل داده ها از روش تحليل واريانس آميخته استفاده شد. فرمول نمونه گيري بر اساس G-POWER، اندازه اثر و توان آماري آزمون بود. يافته ها: نتايج آزمون تك متغيره در مورد اثر زمان حاكي از آن است كه اثر زمان بر روي مؤلفۀ خستگي (001/0 P= و 82/59 (F= معني‌دار است. در خصوص اثر تعاملي زمان و گروه نيز مشخص شد كه اثر تعاملي زمان و گروه بر مؤلفۀ خستگي معني‌دار است (001/0 P= و 58/35F= ). استنتاج: نتايج حاصل نشان داد كه ذهن آگاهي به صورت معناداري موجب بهبود خستگي بيماران مبتلا به مولتيپل اسكلروزيس شد. اين يافته ها در پيگيري نيز پايدار بود.

Background & Aims: Fatigue is one of the most common problems in MS patients that has many negative effects on their lives. The current investigation scrutinized the effectiveness of mindfulness-based stress reduction intervention on fatigue severity in patients with multiple sclerosis. Methods and Materials: The study performed in experimental design with control group and pretest, posttest and follow up. Statistical population was all the men and women suffering from multiple sclerosis with a diagnosis of multiple sclerosis who referred to MS Society of Neyshabur in the spring of 2016. The sample consisted of 47 patients. The sampling method was convenience, and then was randomly divided into two experimental groups (n = 22) and the control (n = 25). Fatigue severity questionnaire was used as the instrument. Repeated measures analysis of variance with mixed-design was used to analyze the data. The sampling formula based on G-POWER included the size of the effect and the statistical power of the test. Results: The results of the univariate test on the effect of time indicated that the effect of time on fatigue was significant (F=59.82, P<0.001). Considering the interactive effect of time and group, it was also found that the interactive effect of time and group on fatigue was significant (F = 35.58, P<0.001).