فرايند ادراك منظر بر پايۀ ادراكات حسي و عقلي

بيان مسئله: طبق تعاريف، منظر پديده‌اي است كه توسط انسان ادراك مي‌شود. انسان در وهلۀ اول از طريق حواس با محيط و محرك‌ها، ارتباطي فيزيولوژيك برقرار مي‌كند و اين به تقويت خاطرۀ ذهني و ادراك حسي منجر مي‌شود. در ادامه در ادراك عقلي، تجارب حسي معني‌دار شده و شناخت حاصل مي‌شود. در نتيجه، عدم توجه به تمامي حواس موجب كاهش تجربيات حسي مي‌شود. از آنجا كه تا كنون تحقيق جامعي در زمينۀ فرايند ادراك مناظر ارائه نشده، پژوهش حاضر به دنبال پاسخگويي به اين سؤال اصلي است كه فرايند ادراك منظر چگونه است. در راستاي پاسخ به اين پرسش در ابتدا پاسخگويي به اين سؤالات فرعي لازم است كه ادراك حسي انسان بر پايۀ چه حواسي شكل مي‌گيرد و ادراك عقلي انسان و عوامل تأثيرگذار بر آن كدام‌اند.هدف پژوهش: اين پژوهش سعي در افزايش تجربيات حسي و پاسخ‌دهندگي بيشتر منظر، از طريق شناسايي و توجه به فرايند ادراك و عوامل تأثيرگذار در آن، دارد.روش پژوهش: پژوهش حاضر از لحاظ ماهيت از نوع كيفي با هدف كاربردي است و روش آن تحليل محتواي كيفي و روش گردآوري اطلاعات با استفاده از روش كتابخانه‌اي از طريق بررسي متون و نقد نوشته‌هاي ديگران و تحليل محتواي كيفي آنها بوده و به شيوۀ استنتاجي و استنباطي، به بررسي فرايند ادراك مناظر در دو حوزۀ ادراك حسي و ادراك عقلي مي‌پردازد. نتيجه‌گيري: نتايج به‌دست‌آمده بيانگر آن است كه بسنده‌كردن به حواس پنج‌گانه در ادراك منظر، فارغ از 51 حس و ادراكات عقلي و عوامل آن (منظر فيزيكي، عوامل فرهنگي، عوامل شخصي)، موجب توصيف عيني و فني منظر، ثبت لايه‌اي سطحي از تجربيات حسي و تضعيف رابطۀ كاربر با محيط كالبدي شده و در صورت عدم تأمين انتظارات انسان، موجب رنجش و ترك محيط مي‌شود.