تبيين چارچوب مفهومي منظر مدني

بيان مسئله: پژوهش حاضر براي پاسخ به چگونگي تحقق مفهوم منظر مدني صورت گرفته است. منظر مدني نگرش‌هاي دموكراتيك را به عرصۀ طراحي و برنامه‌ريزي منظر شهري وارد كرده است. مدنيت، به‌مثابۀ گفتمان سياسي-اجتماعي، شيوۀ ايجاد فضاي مشترك ميان افراد به منظور برقراري ارتباط بر بنيان تفاوت‌ها و اختلاف‌هاست. منظر نيز به عنوان يك ماهيت ميان‌رشته‌اي، به‌طور ذاتي وسعت و محدوديت‌هاي عدالت اجتماعي در فضا را نشان مي‌دهد. لذا تبيين مفهوم منظر مدني نه به معناي ارائۀ يك تعريف قطعي و تعيين‌كننده، بلكه جستجوي عواملي است كه بر چگونگي امكان تحقق مفهوم مدنيت در فضا به‌طور عام و منظر به‌طور خاص دلالت مي‌كنند. هدف پژوهش: تبيين چارچوبي مفهومي از منظر مدني براساس ايده‌ها و مفاهيم بروز مدنيت در معماري منظر، هدف اين پژوهش است. ازاين‌رو ابتدا چيستي نسبت فضا و ابعاد جامعۀ مدني، و سپس فرصت‌ها و محدوديت‌هايي كه در فرايند برنامه‌ريزي فضا امكان تقويت يا تضعيف گفتمان سياسياجتماعي را موجب مي‌شود؛ تحليل شده است. در مرحلۀ بعد، با اين پرسش كه چگونه فعاليت‌هاي دموكراتيك و مردمي در كنار دانش تخصصي براي برنامه‌ريزي‌هاي زيست‌محيطي ضرورت دارد؛ جايگاه جامعه در فرايند طراحي منظر مورد پرسش قرار گرفته است. در نهايت با الهام از سه ركن جامعۀ مدني، ابعاد منظر مدني تبيين شده است.روش پژوهش: پژوهش حاضر، از نوع توصيفي-تحليلي است و در جمع‌آوري اطلاعات از شيوۀ كتابخانه‌اي بهره گرفته شده است. با استفاده از روش تحليل‌محتوا، مفاهيم اصلي پژوهش دسته‌بندي شده و با مفاهيم منظر تطبيق يافته است.نتيجه‌گيري: با الهام از سه بعد جامعه مدني (افكار عمومي، نهاد، جنبش) منظر مدني به سه ويژگي قابل تطبيق با اصول مدنيت به ترتيب هدف، ساختار و مفهوم تقسيم شده است. با اين ديدگاه هدف از منظر مدني، فعل مدنيت، ساختار، ساخت اجتماعي و معنا، دغدغه‌ها و ايده‌آل‌هاي مفهومي جامعۀ مدني است.