كالبد شناسي يك مقاله مروري عالي

مقاله مروري: ساختار، ضرورت نگارش و كاستي ها از همان ايامي كه به سفارش و كمك استادان دلسوز در دوره تحصيلات كارشناسي و كارشناسي ارشد با مطالعه مقالات به زبان انگليسي آشنا شدم همواره جمله " دنبال يك مقاله مروري (Review) خوب باش" را از دانشجويان ديگر و كتابداران مي‍شنيدم. به راستي يافتن چنين مقاله اي در آن آيام (حدود 30 سال پيش) در بي بهره گي از كتابخانه هاي غني امروزي و اينترنت همانند دسترسي به يك نقشه گنج واقعي بود. اين نقشه راه آماده و به روز، حجم و محتوي مناسبي براي ارائه سمينارها و نگارش كليات ومقدمه پايان نامه ها را به صورت"آماده" در اختيار قرار مي داد. به خاطر دارم در دوره دكتري مدت يكسال در زمينه خاصي در كنار مبحث اصلي رساله ام تحقيق مي كردم؛ وقتي گردآوري منابع بدون دسترسي به اينترنت در آن زمان به پايان رسيد كپي پايان نامه اي به دستم رسيد كه تمام منابع و تحليل نسبي موضوع در آن نهفته بود و حكم يك مقاله مروري خوب را برايم داشت. اما با مثبت نگري بر خود باليدم كه با جستجو و استفاده از حدود 110 مقاله برموضوع مسلط هستم و نحوه دسته بندي و ارجاع دادن و تحليل و نتيجه گيري را ياد گرفته ام. زماني كه به كشور بازگشتم اينترنت كمابيش در اختيار همگان بود و بيشتر دانشجويان براي سمينارهاي كلاسي و بخش مرور منابع پايان نامه و رساله و همچنين درس سمينار با جستجو در اينترنت، مقالات مروري را به آساني در دست داشتند. پس از رواج عادي جستجوي مقالات در عرصه اي از تاريخ توسعه علمي كشور، آمار انتشار مقالات مروري روندي صعودي پيدا كرد و فارغ از چند مقاله انگشت شمار در موضوعات خاص، بيشتر مقالات صفحه بندي و مختصر نمودن سمينارها ـ مقدمه پايان نامه و رساله ها و يا گردآوري موضوعي و تجميع آنها در قالبي خلاصه شده بر مبناي موضوع يا توالي انتشار مقالات تا زمان ارائه به مجلات بودند. دغدغه چاپ يك مقاله خوب پژوهشي -آزمايش محور- منجر به رشد دوره ها و برگزاري كلاسها و كارگاه هاي مقاله نويسي شد. اما به دليل سهل انگاشته شدن نگارش مقالات مروري از سوي برخي و اختصاص امتياز بسيار كمتر براي آنها در مقايسه با امتياز مقالات پژوهشي، نگارش مقالات مروري از سوي اعضاي هيئت علمي دانشگاهها زياد مورد توجه نبوده است. به دليل اهميت موضوع پيشنهاد سردبير محترم مجله را در اين زمينه براي طرح موضوع پذيرفتم. هدف اين نگاشته توجه دادن علاقه مندان نگارش مقالات مروري به ضرورت و نحوه نگارش و كاستي ها ـ تصورات غلط از مقالات مروري در قالب ساختاري گردآوري شده و فاقد تحليل و جهت گيري در بيشتر مقالات است. نظر به اهميت موضوع، همكاران فرهيخته و علاقه مند نگارش مقالات مروري تحليلي توجه داشته باشند كه موضوع مقالات مروري – اگر قصد تاليف آن را دارند- بايد به نوعي در حوزه تخصصي مطالعه و پژوهشهاي ساليان ايشان باشد.