تعيين مهمترين عوامل مؤثر بر ميزان نفوذپذيري خاك هاي تشكيل گشته از سازندهاي گچساران و آغاجاري در كاربري‌هاي مختلف

فرايند نفوذپذيري از مهمترين اجزاء چرخه‌ي آب‌شناسي خاك است. در اوايل ميوسن، سازند گچساران و در اواخر ميوسن تا پليوسن سازند آغاجاري يك سطح وسيعي را در غرب و جنوب غرب ايران را پوشاند و كه آن را براي بررسي فاكتورهاي موثر در ميزان نفوذپذيري بويژه در كاربري هاي مختلف بسيار مستعد مي كند. در اين پژوهش به منظور تعيين مهمترين عوامل موثر بر ميزان نفوذپذيري كاربري هاي مختلف نهشته هاي سازند هاي گچساران و آغاجاري، بخشي از آبخيز مرغا و كوه گچ شهرستان ايذه به ترتيب با مساحت 1609 و 1202 هكتار انتخاب گرديد. به منظور تعيين رابطه‌ي بين ميزان نفوذ آب باريده با كاربرد باران‌ساز با برخي ويژگي هاي فيزيكي و شيميايي خاك مانند درصد ماسه خيلي ريز ، شن، رس، لاي (سيلت)، اسيديته، قابليت هدايت الكتريكي، رطوبت، كربنات كلسيم و ماده آلي در كاربري هاي مختلف سازند هاي گچساران و آغاجاري انجام گرفت. سپس نمونه برداري ميزان نفوذ در شش نقطه و با سه بار تكرار در سازند گچساران و هفت نقطه و با سه بار تكرار در سازند آغاجاري در شدت هاي مختلف بارش 0/75، 1 و 1/25 ميليمتر بر دقيقه در سه كاربري مرتع، منطقه‌ي مسكوني و اراضي كشاورزي با استفاده از دستگاه باران ساز كامفورست انجام شد. به منظور بررسي عوامل موثر بر نفوذپذيري، نمونه برداري از خاك در لايه‌ي 20–0 سانتي‌متري نيز به همان تعداد برداشت نفوذ صورت گرفت. مهمترين عوامل موثر بر ميزان نفوذ به كمك وايازي چند متغيره شناسايي شدند. نتايج نشان داد كه ميزان نفوذ در كاربري هاي مختلف دو سازند در شدت هاي مختلف، داراي اختلاف معني داري با هم هستند. مدل هاي وايازي به دست آمده نشان دادند كه در هر دو سازند مقادير آهك، سيلت، ماسه خيلي ريز، شوري، اسيديته خاك و ماده آلي بيشترين نقش مثبت را در ميزان نفوذپذيري داشته اند و در مجموع در هر دو سازند مقدار آهك خاك بيشترين نقش مثبت را در ميزان نفوذپذيري داشت.