استفاده از مدل ژئوشيميايي معكوس و روش‏هاي هيدروژئوشيمي در جهت بررسي منشأ شوري آبخوان سروستان

در اين مطالعه مدل ژئوشيميايي معكوس با استفاده از نرم‌افزار فري‌كيوسي و روش آماري آناليز خوشه‌اي براي تعيين منشأ تشكيل‌دهنده‌هاي شيميايي و منشأ شوري در آبخوان دشت سروستان به كار گرفته‌شده است. محدوده مطالعاتي سروستان در جنوب حوضه آبريز درياچه‌هاي طشك - بختگان و مهارلو واقع‌شده است. براي بررسي كيفيت آب زيرزميني در منطقه موردمطالعه، 25 منبع انتخابي كيفي آب زيرزميني در خردادماه سال 1397 مورد استفاده قرارگرفته است. از روش آماري آناليز خوشه‌اي جهت خوشه‌بندي نمونه‌هاي آب زيرزميني استفاده گرديد و با استفاده از اين روش نمونه‌هاي آب زيرزميني به دو گروه واقع در منطقه تغذيه و تخليه تقسيم‌بندي گرديد، به‌طوري‌كه گروه 1 با تيپ كلريد كلسيم داراي آب منطقه تغذيه از ارتفاعات جنوب شرق و شرق منطقه است و گروه 2 با تيپ كلريد سديم جز منطقه تخليه و واقع در بخش غرب و شمال غرب دشت و مناطق مجاور با درياچه مهارلو مي‌باشند. در روش آماري تحليل عاملي دو عامل مؤثر در فرآيندهاي هيدروشيميائي كه كيفيت آب زيرزميني دشت سروستان را تحت تأثير قرار داده اند شناسايي گرديد. عامل اول مربوط به شور شدگي آبخوان است و عامل دوم هوازدگي سازندهاي آهكي با محتواي بالاي كلسيت واقع در بخش شرق و جنوب شرق منطقه را مؤثر در كيفيت آب زيرزميني نشان داد. نتيجه مدل ژئوشيميايي معكوس به كمك روش آماري آناليز خوشه‌اي و نمايه‌هاي اشباع نتايج روش آماري تحليل عاملي را تأييد مي‌كند. نتايج اين تحقيق نشان مي‏دهد كه ادغام نتايج آماري از داده‏هاي هيدروژئوشيميايي با مدل ژئوشيميايي معكوس در شناسايي فاكتورهاي زمين‌شناسي مؤثر در كيفيت آب زيرزميني كمك شاياني مي‏نمايد. در اين محدوده مطالعاتي مهم‌ترين مكانيسم مؤثر در كيفيت آب گروه دوم و شوري آب در اين گروه تحت تأثير حضور سازندهاي هرمز و ساچون واقع در بخش‌هاي شمال و شمال شرقي محدوده مطالعاتي و جريان‌هاي معكوس از سمت درياچه مهارلو به سمت آبخوان است.