اثرات محافظتي لاكتوفرين در برابر سميت دوكسوروبيسين بر روي گناد اصلي موش صحرايي: كارآزمايي تجربي تصادفي‌شده شاهددار

پيش‌زمينه و هدف: دوكسوروبيسين به‌صورت گسترده در درمان تومورهاي توپر اندام‌ها و بدخيمي‌هاي خوني كاربرد دارد، ولي سميت ايجادشده توسط آن كاربردش را محدود كرده است. هدف اين مطالعه ارزيابي اثرات محافظتي لاكتوفرين در برابر سميت دوكسوروبيسين بر روي گناد اصلي موش صحرايي است. مواد و روش كار: 24 سر موش صحرايي نر بالغ نژاد ويستار به چهار گروه تقسيم شدند. به گروه شاهد سرم فيزيولوژي به­صورت داخل صفاقي و بعد خوراكي، به گروه دوم دوكسوروبيسين به‌صورت داخل صفاقي، به گروه سوم به‌صورت داخل صفاقي داروي دوكسوروبيسين و به‌صورت خوراكي لاكتوفرين چهار ساعت پس از تجويز دارو و به گروه چهارم لاكتوفرين به‌صورت خوراكي تجويز شد. تجويز به‌صورت هفتگي انجام پذيرفت. بعد از تشريح، بيضه حيوان بعد از پاساژ بافتي و رنگ‌آميزي موردمطالعه قرار گرفت. يافته‌ها: ميانگين قطر لوله‌هاي اسپرم‌ساز بين گروه شاهد (28/0 ± 82/200 ميكرومتر) و گروه دوكسوروبيسين (1/73 ± 114/28 ميكرومتر) و بين گروه شاهد و گروه دوكسوروبيسين + لاكتوفرين (0/57 ± 178/10 ميكرومتر) واجد تفاوت معني‌داري ازنظر آماري مي‌باشد (0/05≤p) و بين گروه لاكتوفرين (0/57± 200/32 ميكرومتر) و گروه دوكسوروبيسين و گروه دوكسوروبيسين + لاكتوفرين نيز تفاوت معني‌داري ازنظر آماري وجود دارد (0/05≤p). تفاوت ميانگين ضخامت اپي تليوم لوله‌هاي اسپرم‌ساز بين گروه شاهد (0/57 ± 58/80 ميكرومتر) و گروه دوكسوروبيسين (3/47 ± 31/07 ميكرومتر) و بين گروه شاهد و گروه دوكسوروبيسين + لاكتوفرين (0/57 ± 49/45 ميكرومتر) ازنظر آماري معني‌داري مي­باشد (p>0/05). همچنين، بين گروه لاكتوفرين (00/1± 14/59 ميكرومتر) و گروه‌هاي دوكسوروبيسين و گروه دوكسوروبيسين + لاكتوفرين ازنظر آماري تفاوت معني‌داري وجود دارد (0/05≤p). همچنين، تجويز هم‌زمان لاكتوفرين موجب افزايش قابل­ملاحظه تعداد سلول‌هاي واجد واكنش مثبت نسبت به رنگ‌آميزي ايمونوهيستوشيمي PCNA و HSP70 در مقايسه با گروه دوكسوروبيسين گرديد (0/05≤p). بحث و نتيجه‌گيري: از لاكتوفرين مي‌توان جهت كاهش عوارض جانبي دوكسوروبيسين بر روي اندام‌هاي توليدمثلي مانند بيضه استفاده نمود.

Background & Aims: Doxorubicin has been widely used to treat solid tumors and blood malignancies, but its toxicity has limited its application. The aim of the present study was to investigate the protective effects of lactoferrin against doxorubicin toxicity on the main gonad of rats. Materials & Methods: 24 Adult male Wistar rats were divided into four groups. Control group received physiological saline intraperitoneally and then orally, the second group received doxorubicin intraperitoneally, the third group received intraperitoneal doxorubicin, oral lactoferrin four hours after drug administration, and the fourth group received oral lactoferrin. The administration was performed weekly. After dissection, the testes of the animal were studied after tissue passage and staining. Results: There was a statistically significant difference in mean diameter of seminiferous tubules between the control and doxorubicin groups and between the control and doxorubicin + lactoferrin groups (p≤0.05). There was also a statistically significant difference in mean diameter of seminiferous tubules between lactoferrin group and doxorubicin and doxorubicin + lactoferrin groups (p≤0.05). The mean difference between doxorubicin and doxorubicin + lactoferrin groups was also statistically significant (p≤0.05). There was a significant difference between the mean thickness of germinal epithelium between the control and doxorubicin groups and between the control and doxorubicin + lactoferrin groups (p≤0.05). There was also a statistically significant difference between lactoferrin group and doxorubicin and doxorubicin + lactoferrin groups (p≤0.05). Moreover, lactoferrin cotreatment led to a considerable increase of PCNA- and HSP70-positive cells compared to the doxorubicin-only group (p≤0.05). Conclusion: Lactoferrin can be used to reduce the side effects of doxorubicin on reproductive organs such as the testis.