جايگاه فضاهاي اوقات فراغتي تفكيك شد جنسيتي در برساخت هويت دختران: مطالعۀ بوستان نرگس قم

اين مقاله بر مبناي مفهوم فضا، كه به لحاظ اجتماعي با مفهوم قدرت ارتباط برقرار مي كند، تدوين شده است. طراحي و برنامه ريزي فضاهاي شهري، از جمله تفكيك هاي فضايي، در جهت كنترل و ادارۀ فضاهاي عمومي صورت مي گيرد كه در كشور ما هدف از اين كنترل، حفظ و بازنمايي هويت ايراني و اسلامي شهرها و شهروندان است. براي پاسخ به اين مسئله كه استراتژي‌هاي فضايي بر اساس جنسيت- همچون ايجاد فضاهاي تك‌جنسيتي اوقات فراغتي- چه جايگاهي در برساخت هويت شهروندان دارد، ناگزير از توجه به تنوع مخاطبان فضاهاي شهري هستيم. اين پژوهش به روش مردم‌نگاري انجام شده و در آن از فنون مشاهده و مصاحبه بهره گرفته شده است. نمونۀ مورد مطالعه 15 نفر از مراجعه كنندگان بوستان نرگس هستند كه در ردۀ سني 15 تا 20 سال قرار دارند؛ هدف مقاله بررسي نقش و جايگاه بوستان هاي زنان در زندگي روزمره و هويت دختران است؛ در اين مقاله اين بوستان‌ها به عنوان بخشي از فضاي شهري و در ارتباط با كليت فضاي اجتماعي در نظر گرفته  است. با استفاده از تحليل مصاحبه ها، زندگي روزمرۀ دختران در فضاهاي خصوصي و عمومي، نگرش آن‌ها درباره مفهوم جنسيت، و كنش آن‌ها بر اساس اين مفهوم بررسي شد. عامليت دختران در زمينۀ انتظام فضايي در سه گروه پذيرنده، سركش يا مقاومت كننده و منتقد بازشناسي شد. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد كه در طراحي فضاهاي شهري جنسيتي به مديريت تفاوت هاي اجتماعي و توجه به همۀ گروه هاي سني، اجتماعي و فرهنگي نياز وجود دارد.