كليدواژه :
امام علي عليه السلام , اميل دوركيم , همبستگي اجتماعي , جامعه , امت واحده , عدالت
چكيده فارسي :
يكي از مباحث مهم در رابطه با نظام اجتماعي توجه به عوامل همبستگي اجتماعي است. در اين مقاله تحليل نظام همبستگي در انديشه حكومتي امام عليj و مقايسه آن با نظريه همبستگي اجتماعي اميل دوركيم مدنظر است. امام علي عليه السلام در سال 36ق با رجوع قاطبه مردم، زمام حكومت را در شرايطي عهده‌دار شد كه نظام اجتماعي از هم گسيخته و چنددستگي در آن حكمفرما بود. ازاين‌رو از ضروري‌ترين امور، ايجاد همبستگي در سطوح مختلف جامعه به نظر مي‌رسيد. نحوۀ ايجاد همبستگي در سيره امام علي ع و مطاوي نهج‌البلاغه مشهود است. امام علي عليه السلام كوشيد با ايجاد و بازتعريف و سازمان‌دهي مفاهيمي چون: جامعه، حقوق، انسان، عدالت، سياست، امت و امت واحده جهت‌بخشي نويني در همبستگي ايجاد كند. در ميان نظريه‌پردازان جامعه‌شناسي، اميل دوركيم نخستين كسي است كه نظريه همبستگي و نقش آن در جامعه را مورد مطالعه قرارداد و چارچوبي نظري براي آن مطرح نمود. در اين پژوهش كه به شيوه تحليلي – اسنادي صورت گرفته، مشخص شد، با توجه به مباحث مطروحه هرچند اختلافاتي از جنبه‌هاي نظري ميان انديشه‌هاي امام عليj و اميل دوركيم وجود دارد، اما در بعد همبستگي، شاخص‌هاي مشترك وجود دارد؛ شاخص اصلي تفاوت اين است كه امام علي عليه السلام در جايگاه حاكم كوشيد جامعه عصر خود را به سمت همبستگي ارگانيك ارتقا بخشد. همچنين توجه به تقسيم كار اجتماعي نيز مد نظر است. در انديشۀ امام علي عليه السلام ارزش‌هاي اسلامي به‌ويژه مفهوم عدالت همواره معنادار بوده و بر اساس آن نوعي همبستگي در جامعه شكل مي‌گيرد. در منظر دوركيم وجدان جمعي است كه مي‌تواند منجر به همبستگي اجتماعي شود.
چكيده لاتين :
One of the important issues which should be considered about the social system is factors of social solidarity, in this article analyses the system of solidarity in the administrative ideas of Imam Ali (A.S.) and its comparison with the theory of social solidarity of Emil Durkheim. Imam Ali (A.S.) in 36 AH, with the people's vote, took over the government in a situation where the social system was fragmented and divided. Therefore, the creation of solidarity at different levels of society seemed to be necessary. Similarities between creating solidarity in Imam Ali (A.S.) approach and Nahj al-Balaghah are evident. He tried to create a new direction in solidarity by redefining and organizing concepts such as society, rights, human beings, justice, politics, ummah, and a single ummah. Among sociological theorists, Emile Durkheim was the first who studied the theory of correlation and its role in society and provided a theoretical framework. In this research, which was done in an analytical-documentary way, it was indicated that according to the raised issues. However, there are differences in theoretical aspects between the ideas of Imam Ali (A.S.) and Emil Durkheim, but in the correlation dimension, there are common characteristics. The main indicator of the difference is that in his ruling position, Imam Ali tried to promote the society of his time towards organic solidarity, he also used to pay attention to the division of social work. In Imam Ali's (AS) thought, Islamic values, especially the concept of justice, have always been meaningful, and based on it, a kind of solidarity is formed in society. In Durkheim's view, it is the collective conscience that can lead to social solidarity.
