تحليل عوامل كليدي كاهش كيفيت زندگي در پيرامون مناطق تجاري مطالعه موردي: منطقه 12 شهر تهران

بخش مركزي كه حوزه هويتي شهر محسوب مي‌شود، به‌واسطه عملكردهاي چندگانه شهري (اقتصادي، اجتماعي، تاريخي و فرهنگي و سياسي) بهترين چشم‌انداز و جلوه‌گاه فرهنگ انساني است و كيفيت زندگي شهروندان را نشان مي‌دهد. لكن اگر در جريان رشد و توسعه لجام‌گسيخته كاركردهاي متنوع آن مورد غفلت واقع شوند منجر به ايجاد تعارض مي‌شود، ازجمله اين تعارضات تمايل بخش تجاري به ادامه بقا در مركز شهر نزديك به بخش‌هاي مسكوني است كه استفاده از تسهيلات زيرساختي و فرصت‌هاي مالي اقتصادي موجود در اين نواحي را امكان‌پذير مي‌سازد. اين درحالي‌كه ست كه توانايي اين بافت‌ها در تأمين نيازهاي معاصر شهروندان در طول زمان كاهش‌يافته و به‌تبع آن كارايي بافت و كيفيت زندگي نيز در سطح پاييني قرار مي‌گيرد، به‌نحوي‌كه موضوع تَرك شدن، به‌شدت اين بافت‌ها را تهديد مي‌كند، بنابراين هدف اين پژوهش تحليل روابط علي و شناسايي عوامل كليدي كاهش‌دهنده كيفيت زندگي در مراكز شهر يعني در منطقه 12 تهران، در سطح خرد شهري است. بدين منظور از تحليل تفسيري ساختاري در نرم‌افزار ميك‌مك استفاده‌شده است. نمونه‌گيري در اين پژوهش با استفاده از روش‌هاي نمونه‌گيري هدفمند و متوالي در قالب دلفي دومرحله‌اي انجام‌شده است. نتايج پژوهش نشان مي‌دهد با توجه به ماتريس روابط غيرمستقيم، متغيرهاي «ناكارآمدي سياست‌گذاري‌ها»، «سرمايه‌داري غيرم ولد» كه شاخص‌هاي مديريتي و نهادي محسوب مي‌شوند، در پايين‌ترين سطح (بنيادي)، قرار داشته و بيشترين تأثيرگذاري غيرمستقيم را در شبكه روابط بين متغيرها به‌جاي گذاشته‌اند. اين متغيرها به‌عنوان تغييرهاي كليدي براي ارتقا يا تنزل سطح كيفي زندگي در مركز شهر شناخته مي‌شوند.