سايش در روابط اعضاي هيئت علمي دانشگاه‌هاي‌ وابسته به وزارت علوم، تحقيقات و فناوري و ارائه راهكارهايي براي بهبود آن

پژوهش حاضر با هدف بررسي ميزان سايش در روابط ميان اعضاي هيئت علمي دانشگاه‌هاي وابسته به وزارت علوم، تحقيقات و فناوري و ارائه راهكارهايي براي بهبود آن انجام شد. رويكرد پژوهش كمّي بود و از روش توصيفي از نوع مطالعات همبستگي و روش تحليل رگرسيون چندگانه و ابزار پرسشنامه براي اجراي آن بهره‌ گرفته شد. جامعه آماري اعضاي هيئت علمي دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالي دولتي وابسته به وزارت علوم، تحقيقات و فناوري كشور بودند كه با استفاده از روش نمونه‌گيري تصادفي طبقه‌اي تعداد 601 نفر انتخاب شدند. يافته‌هاي پژوهش بيانگر آن است كه 56.24 درصد از اعضاي هيئت علمي شركت‌كننده در اين پژوهش در دوره كاري خود در معرض سايش بوده‌اند و در اين ميان اعضاي هيئت علمي زن و مجرد با مرتبه علمي استادياري و وضعيت استخدامي پيماني سايش اجتماعي را بيشتر از ديگر ابعاد سايش (كلامي و فيزيكي) تجربه‌ كرده‌اند. همچنين نتايج پژوهش نشان داد كه عوامل سازماني و فردي با سايش رابطه معنادار دارد و تغييرات واريانس سايش در ميان اعضاي هيئت علمي را در سطح بالايي تبيين و پيش‌بيني مي‌كند. بر پايه نتايج به دست آمده از آزمون رگرسيون عوامل سازماني نسبت به عوامل فردي با قدرت بيشتري سايش را پيش‌‌بيني مي‌كند و از ميان مؤلفه‌هاي پنج‌گانه تشكيل‌دهنده عوامل سازماني، دو عامل فرهنگ سازماني و رهبري دانشگاهي ضمن داشتن رابطه معنادار و غيرمستقيم با سايش، نسبت به ديگر مؤلفه‌ها قدرت بيشتري در تبيين سايش دارند و سه مؤلفه قوانين و مقررات، تبعيض سازماني و فرهنگ و جامعه از نظر قدرت پيش‌بيني تغييرات سايش و تبيين آن به ترتيب در جايگاه سوم تا پنجم قرار دارند. براي رسيدن به راهكارهاي مناسب به منظور بهبود آسيب سايش در نهادهاي آموزش عالي و در ميان اعضاي هيئت علمي بسان كنشگران اصلي اين نهادها از روش گروه‌هاي كانوني استفاده شد كه بازنگري در برنامه‌هاي جامعه پذيري اعضاي هيئت علمي، تمركززدايي در جذب و بازنگري در مفاد آيين نامه ارتقا، پرهيز از سياست‌زدگي و لزوم مشاركت دانشگاهيان در انتخاب رؤساي دانشگاهي بر پايه شايسته سالاري، تبديل سايش به يك گفتمان كلان اجتماعي ساختاري، راه اندازي سازوكار فرجام خواهي شفاف و بازخورد دهنده و داراي قدرت ساختاري به ترتيب از جمله راهكارهايي است كه از منظر شركت‌كنندگان در جلسات گروه كانوني پژوهش مي‌تواند راهي به سوي برون‌رفت از اين آسيب بگشايد.