تحليل گفتمان كلامي احاديث ابن محبوب مطالعه موردي آموزه توحيد

بر پايه روش تحليل گفتمان و نظريه آواي متعارض باختين، رويدادها و كنش‌‌هاي زباني توليد شده در اجتماع، متناظر با گفتمان رقيبي است كه در بافت فكري جامعه حضور دارد. كاربست رهيافت مذكور در تراث كلام نقلي اماميه، موجب بسترشناسي صدور و نقل احاديث، خوانش گفتمان‌‌هاي كلامي موجود در آن‌‌ها و روان شناسي اعتقادي محدثان اماميه مي‌‌گردد. در اين پژوهه برآنيم تا احاديث كلامي حسن بن محبوب (149–224ق) از جمله اصحاب اجماع اماميه در موضوع توحيد را گفتمان‌‌شناسي تحليلي نماييم. بر پايه دستاورد اين پژوهش گفتمان كلامي ابن-محبوب در رويارويي با شش گفتمان رقيبي شكل گرفته است كه در صدد انتساب انديشه‌‌هايي از قبيل تشبيه، تجسيم، نفي صفات، حمل و استقرار بر عرش، نفي بداء، جهل بما لايكون و دوگانگي در آفرينش، به خدا بودند؛ از اين رو، گفتمان كلامي ابن‌‌محبوب در تعامل ديالكتيكي با گفتمان‌‌هاي مذكور و در قالب شش مؤلفه گفتماني شكل گرفته است.