نقش عوامل ژئوپليتيك بر امنيت منطقه شمالشرق كشور(مطالعه موردي: استان خراسان شمالي)

از مهم­ترين دغدغه دولت­ ها تلاش براي حفظ امنيت و مقابله با تهديدات متنوعي است كه حيات و بقاء و يا توسعه و پيشرفت­شان را به مخاطره انداخته است. از اين رو تقويت مؤلفه­ هاي قدرت دروني و ارتقاي امنيت از اهم اولويت­ هاي سياست ­گذاري دولت­ ها است. ويژگي­ هاي طبيعي، انساني، اقتصادي، سياسي و نظامي استان خراسان شمالي و كشور جمهوري تركمنستان با 301 كيلومتر مرز مشترك، سبب شده تا محيط جغرافيايي آنها امكاناتي را در اختيار آنها قرار دهد كه در موازنه قدرت بين دو كشور جمهوري اسلامي ايران و جمهوري تركمنستان اثربخش است. از آنجا كه سياست نظامي جمهوري اسلامي ايران از نوع تدافعي است، محيط جغرافيايي اين منطقه از جهان با امكاناتي كه در اختيار كشورهاي مزبور مي­گذارد، از موقعيت ويژه ­اي در تدوين راهبردهاي امنيتي در منطقه شمال­ شرق كشورمان برخوردار است كه در اين تحقيق در صدد دستيابي به آن هستيم. مقاله حاضر با تكيه بر پژوهش انجام شده با مدل SWOT، قابليّت ­ها و محدوديّت ­هاي عوامل طبيعي، انساني، اقتصادي، سياسي و نظامي مؤثر بر وضعيت ژئوپليتيكي منطقه شمالشرق كشور در محدوده خراسان شمالي را به منظور دستيابي به راهبردهاي تدافعي تحليل كرده است. جهت ارزيابي و تحليل پتانسيل­ها و تنگناهاي ژئوپليتيكي در منطقه خراسان شمالي و به منظور دستيابي به راهبردهاي امنيتي در محدوده مطالعاتي، با طبقه­ بندي ساختارهاي مربوطه، با استفاده از مدل SWOT راهبردهاي تلفيقي استخراج شدند. با استفاده از اين مدل نقاط قوّت، ضعف، فرصت­ها و تهديدهاي آن تعيين و اولويّت ­بندي شده است. در پايان نتايج در قالب راهبردهاي امنيتي با توجه به وضعيت كشور و منطقه شمال­شرق كشور در 2 سطح خُرد و كلان در محدوده­ي مرز استان خراسان شمالي و كشور تركمنستان ارائه گرديد.