مقايسه اثرات باقيمانده كودهاي گوسفندي و گاوي بر برخي صفات كمي و كيفي گندم پائيزه

كودهاي حيواني منابع آلي ارزشمندي براي افزايش ماده آلي خاك و تغذيه محصولات زراعي مي باشند. به منظور بررسي اثرات باقيمانده دو نوع كود حيواني بر رشد و عملكرد گندم پائيزه رقم زرين، يك آزمايش مزرعه اي در ايستگاه تحقيقاتي مياندوآب مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي آذربايجان غربي انجام شد. كودهاي حيواني در سال 1393 مصرف شد. طي مدت سه سال بعد از آن، هيچگونه كودي مصرف نشد و اثرات باقيمانده كودهاي حيواني، در سال هاي زراعي 1396 تا 1397 مطالعه شد. تيمارها شامل T1= شاهد، T2=50 تن در هكتار كودگاوي، T3=100 تن در هكتار كودگاوي، T4=50 تن در هكتار كود گوسفندي، و T5=100 تن در هكتار كودگوسفندي در قالب بلوك كامل تصادفي در سه تكرار اعمال گرديد. نتايج نشان داد كه كود گوسفندي در مقايسه با كود گاوي منجر به توليد محصول بيشتري شد. تيمار T4 نسبت به تيمار شاهد، عملكرد دانه و شاخص برداشت بيشتري به ترتيب به ميزان 36% و 17% نشان داد درحاليكه، تيمار T5نسبت به تيمار T4 تفاوت معني داري نداشت. بالاترين مقادير نيتروژن (84/1%)، پتاسيم (41/0%)، منيزيم (12/0%)، آهن(mg.kg1 40/126)، مس (mg.kg14/16)، روي (mg.kg17/45) و منگنز (mg.kg135/33) در دانه و بالاترين مقادير پتاسيم (76/1%)، آهن (mg.kg130/269 )، روي ( mg.kg116/9) و منگنز (mg.kg108/24 ) در كلش گندم در تيمار T4 ثبت شد. كربن آلي خاك و قابليت استفاده عناصر به‌ويژه فسفر، روي و آهن در لايه سطحي خاك در كرت هاي تحت تيمارهاي كود حيواني، به‌طور معني داري نسبت به شاهد بيشتر بود. قبل از انجام آزمايش، كربن آلي خاك 88/0 درصد بود. پس از برداشت محصول، كربن آلي خاك در تيمارهاي T2 و T3 به ترتيب به 99/0% و 36/1% درصد، و در تيمارهاي T4 وT5به ترتيب به 94/0% و 26/1% افزايش يافتند. با توجه به نتايج اين تحقيق، استفاده از كود حيواني استراتژي عملي مؤثري در توليد بهينه محصول و غني سازي گندم به دليل نقش آن در بهبود حاصلخيزي خاك است.