اﺛﺮ ﺑﺎﻓﺖ، ﻋﻤﻖ و ﻣﮑﺎن ﻧﻤﻮﻧﻪﺑﺮداري ﺧﺎك ﺑﺮ ﺑﺮﺧﯽ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺧﺎك در ﺑﺎﻏﺎت ﭘﺴﺘ رﻓﺴﻨﺠﺎن

The effect of texture, depth and soil sampling locations on some indicators of soil quality in pistachio orchards of Rafsanjan

ﻫﺪف از اﻧﺠﺎم اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺑﺮرﺳﯽ اﺛﺮ ﺑﺎﻓﺖ )ﻟﻮم ﺷﻨﯽ و ﻟﻮم رﺳﯽ ﺷﻨﯽ(، ﻋﻤﻖ و ﻣﺤﻞ ﻧﻤﻮﻧﻪﺑﺮداري ﺑﺮ ﺑﺮﺧﯽ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي ﺧﺎك، ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻮاد آﻟﯽ ذرهاي )POM(، ﮐﺮﺑﻮﻫﯿﺪراتﻫﺎ و ﺗﻨﻔﺲ ﻣﯿﮑﺮوﺑﯽ در ﺑﺎﻏﺎت ﭘﺴﺘﻪ رﻓﺴﻨﺠﺎن ﺑﻮده اﺳﺖ. ﻧﻤﻮﻧﻪﺑﺮداري ﺧﺎك از ﺑﺎغﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﺑﺎﻓﺖ ﻣﺘﻔﺎوت و ﺗﺤﺖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﯾﮑﺴﺎن و در دو ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺳﺎﯾﻪاﻧﺪاز و ﺑﯿﺮون آن و از ﺳﻪ ﻋﻤﻖ )ﺻﻔﺮ ﺗﺎ 5 ،5 ﺗﺎ 15 و 15 ﺗﺎ 30 ﺳﺎﻧﺘﯽﻣﺘﺮي( ﺧﺎك اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ. اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﻪﺻﻮرت ﻓﺎﮐﺘﻮرﯾﻞ و در ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮح ﮐ ﺎﻣ ﻼ ً ﺗﺼ ﺎد ﻓ ﯽ ﺑ ﺎ 4 ﺗﮑﺮار اﻧﺠﺎم ﺷﺪ. در ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﺧﺎك، ﻣﻘﺪار pH ،EC، درﺻﺪ ازت، ﮐﺮﺑﻦ آﻟﯽ، ﻧﺴﺒﺖ POM ،C/N، ﮐﺮﺑﻮﻫﯿﺪراتﻫﺎ و ﺗﻨﻔﺲ ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺘﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن داد، در ﺑﺎﻓﺖ ﻟﻮم ﺷﻨﯽ و در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺳﺎﯾﻪاﻧﺪاز، ﻣﻘﺪار MWD اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﻌﻨﯽداري ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﺎرج ﺳﺎﯾﻪاﻧﺪاز داﺷﺖ. در ﺑﺎﻓﺖ ﻟﻮم رﺳﯽ ﺷﻨﯽ، ﺷﻮري ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺳﺎﯾﻪاﻧﺪاز ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻌﻨﯽداري ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﺧﺎرج ﺳﺎﯾﻪاﻧﺪاز ﺑﻮد، وﻟﯽ اﯾﻦ اﺛﺮ در ﺑﺎﻓﺖ ﻟﻮم ﺷﻨﯽ دﯾﺪه ﻧﺸﺪ. ﻣﻘﺪار ﮐﺮﺑﻦ آﻟﯽ و ﻧﺴﺒﺖ C/N در ﻋﻤﻖﻫﺎي ﺳﻄﺤﯽ )ﺻﻔﺮ ﺗﺎ 5 ،5 ﺗﺎ 15 ﺳﺎﻧﺘﯽﻣﺘﺮي( و در ﺳﺎﯾﻪاﻧﺪاز درﺧﺖ، ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻌﻨﯽداري ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻋﻤﻖﻫﺎي ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺗﺮ )15 ﺗﺎ 30 ﺳﺎﻧﺘﯽﻣﺘﺮي( ﺑﻮد، اﻣﺎ ﻧﻮع ﺑﺎﻓﺖ و ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ اﺛﺮ ﻣﻌﻨﯽداري ﺑﺮ اﯾﻦ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ. در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺳﺎﯾﻪاﻧﺪاز و ﺑﺎﻓﺖ ﻟﻮم رﺳﯽ ﺷﻨﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺎﻓﺖ ﻟﻮم ﺷﻨﯽ، ﻣﻘﺪار ﮐﺮﺑﻮﻫﯿﺪراتﻫﺎ ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻌﻨﯽداري ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻮد؛ اﻣﺎ در اﯾﻦ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ، ﻣﻘﺪار POM در ﺑﺎﻓﺖ ﻟﻮم ﺷﻨﯽ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﻌﻨﯽداري ﻧﺸﺎن داد. در ﻫﺮ دو ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ، ﺑﺎﻓﺖ ﻟﻮم رﺳﯽ ﺷﻨﯽ اﺛﺮ ﺣﻔﺎﻇﺘﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮي ﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺎﻓﺖ ﻟﻮم ﺷﻨﯽ ﺑﺮ ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢﻫﺎي ﺧﺎك داﺷﺖ.