جامعه گرايي با محوريت عرفان اسلامي در انديشه امام خميني

عرفان امام ‌خميني علاوه بر بُعد فردي، روي كردي برون‌گرا و اجتماعي دارد و براساس اعتقاد امام، سالك در اسفار اربعه، وقتي به سفر چهارم راه يابد، حضرت حق را به‌خوبي شناخته و خودش آينه‌ تمام‌نماي حق مي‌گردد و هم چنين به حقايق اشيا و استعدادهاي افراد، آگاه و نحوه ارتقا و رشد آن‌ها را دانسته و تكامل آن ها را وظيفه‌ خود مي‌داند. امام با توجه به مباني عرفان اسلامي، توحيد و موحد به جامعه‌سازي خاص خود مي‌پردازد كه جامعه‌ توحيدي است. از شاخصه‌ها و پيامدهاي جامعه توحيدي مي‌توان به وحدت، قدرت و آزادي اشاره كرد. در وحدت با توجه به اين كه عرفان ساحت ظاهر و باطن است و در بطن خود شريعت و برهان را داراست و از طرفي موضوع آن خداوند است، مي‌تواند يك زبان مشترك را ايجاد كند. در مقوله قدرت با توجه به ذات لايتناهي حق‌تعالي كه داراي قيوميت كامل بوده و هيچ وجود بالذاتي در مقابل آن معنا نمي‌يابد، سالك به ‌واسطه‌ تمسك به اين قدرت در مقابل تمام ابرقدرت ها ايستاده و قدرت هاي دنيوي را پوچ و نابودشدني بيان مي‌دارد. در مقوله‌ آزادي، در عين عبوديت الهي، نوعي آزادي، براي سالك به ارمغان مي‌آيد و هرچه توحيد در فرد پررنگ‌تر و اطمينان قلبي در او مستحكم‌تر باشد، آزادي‌طلب‌تر و عدالت خواه‌تر مي‌گردد.