كتاب تاريخ عالَم يوحنا بن فِنكي

يوحنا ابن فِنكي يكي از روحانيان كليساي نسطوري در قرن هفتم ميلادي بود. او خود شاهد سقوط ساسانيان، حمله اعراب به بيزانس و ساسانيان، تعامل مسيحيان با اعراب، شيوع طاعون و قحطي مشهور اواخر سدۀ هفتم ميلادي سوريه بود. او اعتقاد داشت از طرفي خدا اعراب را فرستاد تا از ساسانيان انتقام بگيرد زيرا از آنها بدي زيادي به مسيحيان رسيده بود. از طرف ديگر از همان ابتدا در ميان مسلمانان دو دستگي ايجاد كرد(اشاره به جنگ امويان و خاندان پيامبر) تا مسيحيان را عزت بخشد. آثار مكتوب مختلفي به او منسوب شده اند. كتاب تاريخ عالم، تنها كتاب كامل ابن فِنكي است كه به دست ما رسيده است. اين كتاب به زبان سرياني نوشته شده و داراي پانزده فصل است كه با خلقت انسان شروع و با فتح جهان توسط اعراب به اتمام مي رسد. كتاب تاريخ عالم يكي از آثار با ارزش سده ابتدايي گسترش اسلام است كه توسط فردي غيرمسلمان و با شيوه نگارش غيراسلامي نوشته شده است.