عنوان مقاله :
بررسي اثر صفات زراعي و شاخصهاي مقاومت به خشكي در تعيين لاينهاي حساس و متحمل آفتابگردان
عنوان به زبان ديگر :
Effect of agronomic traits and drought resistance indices on determination of susceptible and tolerant sunflower lines
پديد آورندگان :
مقصودي دماوندي، بابك دانشگاه آزاد اسلامي، واحد اهواز - گروه زراعت، اهواز، ايران , لك، شهرام دانشگاه آزاد اسلامي، واحد اهواز - گروه زراعت، اهواز، ايران , علوي فاضل، مجتبي دانشگاه آزاد اسلامي، واحد اهواز - گروه زراعت، اهواز، ايران , ساكي نژاد، طيب دانشگاه آزاد اسلامي، واحد اهواز - گروه زراعت، اهواز، ايران , غفاري، مهدي سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر،كرج، ايران
كليدواژه :
آفتابگردان , لاين حساس و متحمل , تنش خشكي , همبستگي , تجزيه خوشه اي
چكيده فارسي :
به منظور تعيين لاينهاي حساس و متحمل آفتابگردان به تنش خشكي آزمايشي به صورت بلوكهاي
كامل تصادفي با سه تكرار در مؤسسه تحقيقات دانه هاي روغني كرج انجام شد. در اين بررسي تعداد 12
لاين مختلف آفتابگردان از نظر خصوصيات مرتبط با تحمل خشكي غربال شده و دو لاين حساس و متحمل
به خشكي شناسايي شدند. براي اين منظور ابتدا لاينهاي اينبرد آفتابگردان در دو آزمايش جداگانه در
شرايط آبياري معمول و تنش خشكي در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با 3 تكرار كشت گرديد. تنش
خشكي از طريق قطع آبياري در مرحله 2 تا 8 برگي انجام شد. صفات مورد بررسي شامل: ارتفاع گياه، قطر
طبق، قطر ساقه، ميزان رطوبت نسبي، شاخص سطح برگ و عملكرد دانه بودند. نتايج تحقيق نشان داد
صفات مذكور بجز قطر ساقه در شرايط تنش داراي اختلاف معني دار بودند. پس از بررسي عاملهاي مورد
آزمايش و تجزيه و تحليل داده ها، نتايج به دست آمده از طريق بررسي درصد تغيير صفات مورد مطالعه،
محاسبه شاخصهاي تنش (شاخصهاي تحمل به خشكي، حساسيت به خشكي) و رسم دندروگرام حاصل از
تجزيه خوشه اي ارقام مشخص گرديد. بر اين اساس در شرايط اعمال تنش كم آبي، از نظر عملكرد دانه،
RGK26 و RGK41 بيشترين و كمترين عملكرد دانه در بوته را توليد نمودند. با مقايسه صفات ميتوان از
بين 12 لاين مورد مطالعه، BGK221 را به عنوان لاين حساس و RGK46 را به عنوان لاين متحمل معرفي
نمود. همچنين همبستگي بين صفات نيز نشان داد، شاخص تحمل به خشكي (STI (تقريبا با تمامي صفات
داراي همبستگي مثبت بود. در ضمن عملكرد دانه با تمامي صفات بجز ارتفاع بوته داراي همبستگي مثبت
بود.
چكيده لاتين :
In order to determine the susceptible and tolerant lines of sunflower to drought stress, a
completely randomized block design with three replications was conducted at Karaj seed Oil
Research Institute. In this study, 12 different sunflower lines have been identified for the
characteristics related to drought tolerance and were selected two susceptible and tolerant
lines. Initially, sunflower lines were cultivated in two separate experiments under normal
irrigation and drought stress conditions. Drought stress was carried out through stop irrigation
in step 2 to 8 leaves formation. The studied traits included agronomic characteristics and
drought stress indices of sunflower, such as Plant height, Stem diameter, Head diameter, Seed
yield, Leaf Area Index, Relative Water Content, SSI and STI. The studied traits were
significantly different in water stress, except stem diameter. After analyzing the tested factors
and analyzing the data, the results were obtained by analyzing the percentage of variation of
studied traits, calculating stress indices (drought tolerance indices, drought sensitivity) and
dendrogram drawing from Cluster analysis of cultivars was identified. According to the
results, in terms of water deficit stress, RGK26 and RGK41 produced the highest and the
lowest seed yield per plant. Comparison of traits can identify BGK221 as susceptible line and
RGK46 as tolerant line among 12 studied lines. Also, correlation between traits showed that
drought tolerance index (STI) was positively correlated with almost all traits. In addition,
grain yield was positively correlated with all traits except plant height.
عنوان نشريه :
پژوهش هاي به زراعي
