وجود رابط معقولات ثاني فلسفي از منظرعلامه طباطبايي و علامه مصباح

مفاهيم فلسفي نقش مهمي در انديشه انسان و كشف حقايق هستي بر عهده دارند. ازاين‌جهت، ارتباط مفاهيم فلسفي با خارج براي كشف حقايق هستي، از جمله مسائلي است كه مورد توجه حكماء بوده است. برخي از حكما به ذهني و اعتباري بودن آن‌‌ها حكم كرده‌اند و هيچ نحو خارجي‌اي بر آنها قائل نيستند. برخي از حكما نيز خارجيت آنها را پذيرفته و اصطلاح «عروض ذهني» و «اتصاف خارجي» را براي بيان چگونگي وجود مفاهيم فلسفي ارائه داده‌اند تا از قاعده تكرر در وجودات ـ كه باعث اعتباري خواندن اين مفاهيم و در نتيجه ذهني محض دانستن آن‌ها شده است ـ در امان باشند. تفسير‌هاي مختلفي از اين اصطلاح ارائه شده است؛ [مثلاً] عده‌اي از حكماء، با عنوان «وجود رابط»، اتصاف مفاهيم فلسفي در خارج را تبيين و تفسير كرده‌اند. اما گويا تفسير به «وجود رابط» مكفي به پاسخ نبوده و داراي ابهام زيادي است. ازاين‌جهت علامه طباطبايي در نظر نهايي خود، تفسير دقيقي از «وجود رابط» ارائه داده‌ و تحقق اين قبيل مفاهيم را به وجود منشأ انتزاع دانسته ‌است كه وجودي جدا و مستقل از موضوع خود نداشته و به يك وجود موجودند. در مقابل، علامه مصباح اگرچه تحقق مفاهيم فلسفي را به وجود موضوع خود و به يك وجود مي‌داند، ولي عنوان «وجود رابط» را به‌كار نمي‌برند. ما در اين تحقيق با روش توصيف و تحليل، در پي تبيين اين مسأله از نگاه اين دو فيلسوف شهير اسلامي هستيم .