جايگاه كاركردي دولت در مديريت و برنامه‌ريزي آمايش سرزمين در چارچوب انگاره نئوليبراليسم

مقدمه: از دهه 1980 با تفوق فزاينده ديدگاه‌هاي نئوليبراليستي و با كاهش سرمايه‌گذاري دولت در امور عمومي، هرچه بيشتر از كاركردها و نقش تصدي‌گري دولت در اقتصاد كاسته و به نقش نهادها، شركت‌ها و نيروهاي غيردولتي در مديريت و توليد فضا افزوده شد كه موجب تضعيف اثرگذاري مستقل نهادهاي وابسته به حكومت در مديريت و آمايش فضاي سرزميني شده است. هدف اين پژوهش ارايه دسته‌بندي نويني از كاركردهاي دولت و چگونگي مطالعه آن در مديريت و آمايش فضاي سرزميني در چارچوب ديدگاه نئوليبراليسم با مراجعه به مستندات معتبر نظري بود. اين پژوهش از نوع تئوريك است و داده‌ها به روش اسنادي و كتابخانه‌اي جمع‌آوري و به شيوه توصيفي تحليلي بر مبناي رويكرد استنتاجي تحليل شد. نتيجه‌گيري: از آنجايي كه آمايش سرزمين متاثر از انگيزه سودمحور اقتصادي مبتني بر تجارت آزاد است، لذا دولت فاقد جايگاه و كاركرد مستقل در برنامه‌ريزي آمايش فضاي سرزمين است. در اين راستا نهادهاي دولتي صرفاً از طريق برنامه‌ريزي آمايش سرزمين به‌دنبال گسترش و تداوم چرخه سودآورترنمودن مناطق مستعد و ايجاد تسهيل در بازگشت سريع‌تر سرمايه از طريق سياست‌هاي مالياتي و هماهنگي با خواست شركت‌ها و نهادهاي اقتصادي هستند. در تدوين سياست‌هاي آمايش سرزمين توسط دولت‌ها در الگوي نئوليبراليستي مناطق مختلف در زيرمجموعه سطح سرزمين از ارزش يكساني در جذب سرمايه برخوردار نبوده و قطبش فضايي در جمعيت، حركت و فعاليت در فضاي سرزميني همواره وجود خواهد داشت. بر اين مبنا آمايش سرزمين در الگوي نئوليبراليستي موجب اهميت‌يابي مفهوم سطح‌بندي، رتبه‌بندي و افول مفهوم عدالت فضايي مورد نظر الگوي كينزي در مطالعات آمايش سرزمين شده است.