پهنه‌بندي حساسيت خطر سيل در حوضه آبخيز رودخانه كشكان با استفاده از دو مدل WOE و EBF

سيل يكي از خطرناك‌ترين و شايع‌ترين حوادث طبيعي است كه در سراسر جهان اتفاق مي‌افتد. در استان لرستان و در حوضه آبخيز رودخانه كشكان نيز، اين بلاي طبيعي يكي از پرتكرارترين حوادثي است كه هرساله اتفاق مي‌افتد و علاوه بر خسارات مالي فراوان جان برخي از مردم منطقه را نيز به كام مرگ مي‌برد. در فروردين سال 98 سيلي كه اتفاق افتاد، يكي از بي‌سابقه‌ترين سيل‌هاي ثبت شده در 200 سال اخير بود؛ بنابراين، توسعه نقشه‌هاي حساسيت سيل و تهيه حريم رودخانه، براي شناسايي مناطق سيلاب در حوضه آبخيز براي بهبود مديريت و تصميم‌گيري سيل ضروري است. هدف اصلي اين مطالعه ارزيابي عملكرد تابع شواهد وزني و تابع شواهد قطعي براي تهيه نقشه حساسيت سيلاب در حوضه آبخيز رودخانه كشكان است. اين مقاله با استفاده از وزن عوامل يا شواهد وزني nbsp;(WoE)و مدل شواهد قطعي (EBF) بر اساس سيستم اطلاعاتي جغرافيايي (GIS) nbsp;در حوضه رودخانه كشكان نقشه حساسيت منطقه به سيلاب را بدست آورده است، كه در آن موقعيت جغرافيايي 260 نقطه سيل گير مشخص شده در منطقه به صورت تصادفي به يك گروه متشكل از (۷۰ درصدي) براي واسنجي و يك گروه (۳۰ درصدي) براي اعتبارسنجي تقسيم شدند. هر دو مدل 14 فاكتور مؤثر در ايجاد سيل را مورد توجه قرار داده‌اند كه عبارتند از: شيب، جهت شيب، زمين‌شناسي، جنس خاك، كاربري اراضي، شاخص رطوبت توپوگرافي (TWI)، توان آبراهه (SPI)، بارش، فاصله از رودخانه، فاصله از جاده، پوشش گياهي (NDVI)، انحناي شيب (Curvatior)، تراكم آبراهه و مدل ارتفاعي رقومي منطقه. همچنين براي اعتبار سنجي، نتايج مدل‌ها از منحني راك استفاده شد. بر اساس مدل nbsp;EBF، 47.32 درصد از سطح منطقه در كلاس خطر متوسط تا خيلي زياد قرار دارد و بر اساس مدل WOE حدود 52.8 درصد از سطح منطقه در كلاس خطر متوسط تا خيلي زياد قرار دارد. به‌منظور اعتبارسنجي نقشه‌هاي پيش‌بيني پتانسيل سيل‌خيزي، از منحني ROC استفاده شد. از بين دو مدل WOE و EBF، بيشترين صحت به مدل‌ EBF (0.875) اختصاص داشت؛ بنابراين در زمينه پتانسيل‌يابي خطر سيل‌خيزي، مدل EBF نسبت به مدل WOE داراي عملكرد بهتري است.