بررسي خصوصيات شيميايي و كاني شناسي گرد و غبار ورودي به شمال شرق ايران و پتانسيل بيماري زايي آن

پديده گرد و غبار يكي از مهم ترين مخاطرات طبيعي جهان بخصوص در حاشيه بيابان ها و اقليم خشك و نيمه خشك است. در فصل تابستان، طوفان‌هاي گرد و غبار ناشي از وزش بادهاي صدو بيست كه از بيابان قره‌قوم در جنوب تركمنستان و بعضاً بستر خشك درياچه آرال سرچشمه مي گيرند، بخش شمال شرقي ايران را تحت تأثير قرار مي‌دهند و شرايط زيست ساكنان اين مناطق را به مخاطره مي‌اندازند. به‌منظور درك تأثير گردوغبار بر سلامت، خصوصيات شيميايي گردوغبار ورودي به اين مناطق مورد بررسي قرارگرفته است. بدين منظور اقدام به نصب نمونه بردار در مرز ايران و تركمنستان (سرخس) و ايران و افغانستان (تايباد) گرديد و نمونه برداري از تير تا مهرماه 1396 به صورت ماهانه انجام گرفت و خصوصيات كاني‌شناسي و شيميايي گرد و غبار با استفاده از روش‌هاي ICP و XRD انجام گرفت. نتايج نشان داد كه در بين عناصر اصلي كلسيم، آلومينيم و سيليسيم به ترتيب درصد بيشتري داشته و مقدار قابل توجهي از عناصر كمياب B، S، Ba و Sr نسبت به ديگر عناصر در منطقه وجود دارند. كاني هاي كوارتز، كلسيت، دولوميت و مونت موريلونيت درصد بيشتري را نسبت به كاني هاي ديگر در بين نمونه هاي مورد مطالعه به خود اختصاص داده اند. وجود عناصر سنگين نظير آرسنيك، سرب، تنگستن، كادميوم وآهن در نمونه هاي گرد و غبار در غلظت هاي بالا احتمال بروز سينوزيت، برونشيت، آسم و آلرژي و صدمه به عملكرد دفاعي ماكروفاژها كه منجر به افزايش عفونت هاي بيمارستاني مي گردد را افزايش مي دهد.