تحليل فضايي تاب‌آوري در محلات داراي بافت ناكارآمد شهر مشهد

شهر مشهد در پهنه‌اي با ميزان آسيب‌پذيري بالا قرار گرفته است كه وجود 6688 هكتار بافت ناكارآمد (فرسوده و حاشيه) در اين شهر، بر ميزان اين آسيب‌پذيري افزوده است. در اين پژوهش، با رويكرد توصيفي_تحليلي و با استفاده از روش‌هاي آمار فضايي (تكنيك خودهمبستگي فضايي و رگرسيون وزني جغرافيايي)، الگوي تاب‌آوري در محلات داراي بافت ناكارآمد شهر مشهد مورد ارزيابي قرار گرفته و به مقايسۀ الگوي فضايي تاب‌آوري اجتماعي_كالبدي با الگوي فضايي تاب‌آوري‌اجتماعي پرداخته شده است. نتايج حاصل از كاربرد شاخص موران در توزيع فضايي تاب‌آوري اجتماعي، نشان مي‌دهد كه اين ضريب مثبت و برابر 0.051 است. درواقع اين مقدار، خوشه‌اي بودن توزيع فضايي تاب‌آوري اجتماعي در اين محلات را نشان مي‌دهد؛ در صورتي كه اين شاخص در مورد تاب‌آوري اجتماعي_كالبدي اين محلات منفي و برابر0.03 است و نشان‌دهنده تصادفي بودن توزيع فضايي اين عامل در محلات مورد مطالعه است و اين مهم، بيانگر آن است كه احياي بافت‌هاي ناكارآمد به صورت تصادفي و با توجه به شرايط اقتصادي، صورت گرفته و منجر به بهبود شرايط كالبدي اين محلات گشته است، درحالي كه در بافت اجتماعي محلات تغييري ايجاد نشده است. تحليل آماره G نشان مي‌دهد كه خوشه‌هاي nbsp; اجتماعي بالا در كنار يكديگر قرار دارند و از الگوي خوشه‌اي با تمركز بالا پيروي مي‌كنند. خوشه‌هاي گرم و نسبتاً گرم حدود 30 درصد از محلات را شامل مي‌شوند كه 14 محله از شهر مشهد را تشكيل داده‌اند. همچنين مدل‌سازي عوامل مؤثر بر تاب‌آوري اجتماعي محلات داراي بافت ‌ناكارآمد شهر مشهد با استفاده از رگرسيون وزني جغرافيايي نشان داد كه متغيرهاي نرخ باسوادي، سطح تحصيلات، درصد جمعيت شاغل، ميانگين سني و بار تكفل ميزان تأثيرگذاري بيشتري بر تاب‌آوري محلات مورد مطالعه دارند. ازاين‌رو مي‌توان اين متغيرها را مبناي علمي براي افزايش تاب‌آوري اجتماعي اين محلات در روند احياي آن‌ها دانست.