هرمنوتيك و مخاطرات ژئومورفولوژيك؛ با تأكيد بر ارزيابي و پهنه‌بندي مخاطرات زمين لغزش در منطقه رودبار

مباحث روش‌شناسي در مخاطرات ژئومورفولوژيك ازجمله ابزارهاي علمي و فكري هستند كه هيچ دانش‌پژوه جدي در اين رشته نمي‌تواند، خود را از آنها معاف كند. به همين دليل در اين نوشتار به كمك دو نوع روش‌شناسي مبتني بر روش ‌اثباتي (پهنه‌بندي درجات خطر با مدل تحليل شبكه) و فرا اثباتي (تفسير هرمنوتيكي پهنه‌هاي خطر)، كوشش شده است، نتايج كمّي حاصل از مطالعه حاضر را با تفسير و فهم نقشه به سمت كاربردي‌تر شدن سوق دهد. با توجه به وقوع زلزله‌‌ سال 1369رودبار و ناپايدارشدن دامنه‌هاي مشرف بر محيط‌ شهري رودبار و نيز كاربري‌هاي اراضي نامتجانس، وقوع زمين‌لغزش‌ در محيط شهري اين منطقه به عاملي مخاطره‌آميز‌ تبديل شده است. اين نوشتار‌ ‌تلاش دارد به ارزيابي و پهنه‌بندي حساسيت خطر زمين‌لغزش در سكونتگاه‌هاي منطقه رودبار بپردازد. به همين منظور با استفاده از فرايند تحليل شبكه و تعيين معيارهاي پيشنهادي مبتني بر بازديدهاي‌ميداني و مطالعات كتابخانه‌اي‌ در وقوع خطر زمين لغزش شهري، اين معيارها در دو خوشه‌ اصلي مخاطرات طبيعي و زيست‌محيطي طبقه‌بندي گرديد. در مرحله‌ بعد با تهيه‌ لايه‌هاي اطلاعاتي از عناصر مزبور و ارزش‌گذاري آنها، اين لايه‌ها در محيط ARCGIS مورد تحليل قرار گرفت و نقشه‎ نهايي پهنه‌بندي خطر زمين لغزش در محدوده‌ كنترل كننده‌‌ رودبار با درجات خطر‌ كم‌ (4‌ درصد)، ‌متوسط ‌(‌71‌‌ درصد) و ‌بالا‌ (‌25درصد) تعيين گرديد كه نشان‌دهنده‌ تسلط فرايندهاي مخاطره‌زا در محدوده‎ شهري است. در گام پاياني به منظور كاربردي نمودن و فهم عميق يافته‌ها، نقشه خروجي در سطوح هرمنوتيك متن و ذهن فعال مورد تفسير هرمنوتيك قرار گرفت. همچنين نمونه‌اي از تفسير هرمنوتيكي از عينك ديگر صاحب‌نظران علوم جغرافيايي با هدف ميان‌رشته‌اي شدن اين خروجي مورد بررسي قرار گرفت. چنانچه هنر يك ژئومورفولوژيست، تبديل نمودن متن‌هاي غيرفعال به فعال جهت استفاده كاربردي تحليل‌هاي ناشي از پديده‌هاي ژئومورفيك در ساير گرايش‌هاي علوم جغرافيايي نظير مطالعات آب و هواشناسي، جغرافياي شهري، جغرافياي روستايي، جغرافياي سياسي و... است.