ارزيابي فني و توليد در استخرهاي دومنظوره پرورش ماهي و ذخيره آب كشاورزي در منطقه سيستان

Technical and productivity assessment study of fish culture in reservoir pond in Sistan province

با توجه به ميانگين سالانه بارش در منطقه سيستان (زير 100 ميلي‌متر)، احداث استخرهاي بتني دو منظوره ذخيره آب كشاورزي (با وسعت 200 مترمربع و عمق 5/1 متر) جهت استفاده بهينه از منابع آبي خرد الزامي ‌مي‌باشد. در منطقه زابل تعداد 2170 حلقه چاه جهت بهره‌برداري وجود دارد كه از اين تعداد فقط 218 حلقه چاه داراي استخر دو منظوره ذخيره آب مي‌باشد. اگر به‌طور متوسط توان توليد سالانه ماهي از اين استخرها حدود 5/1 تن باشد، منطقه زابل توان بالقوه توليدي معادل 2928 تن ماهي را دارا مي‌باشد. با بررسي‌هاي انجام گرفته ميانگين طول مدت پرورش با توجه به مساعد بودن شرايط دمايي براي ماهيان گرمابي و سردابي در منطقه به‌ترتيب 210 و 150 روز مي‌باشد. ميانگين درجه حرارت آب در طول دوره پرورش براي ماهيان گرمابي و سردابي به‌ترتيب 20 تا 30 و 8 تا 18 درجه سانتي‌گراد مي‌باشد. با توجه به درصد تلفات پائين طول دوره پرورش (5 درصد)، مقدار توليد ماهيان گرمابي و سردابي در هر واحد توليدي به‌ترتيب حدود 760 و 540 كيلوگرم بود. ضريب تبديل غذايي (FCR) ماهيان گرمابي بين 25 تا 30 و ماهيان سردابي حدود 3/1 تا 4/1 تعيين شد. ميزان رشد روزانه (DWG) و رشد ويژه (SGR) به‌ترتيب براي ماهيان گرمابي 71/4 و 87/1 گرم در روز و همچنين براي ماهيان سردابي 19/2 و 81/1 درصد در روز تعيين شد. ميزان سود حاصل از فروش 570 كيلوگرم ماهي قزل‌آلا و 760 كيلوگرم ماهيان گرمابي به‌ترتيب 19000000 و 11400000 ريال در هر دوره پرورش مي‌باشد. البته لازم به ذكر است اكثر اين استخرها در روستاها و مناطق محروم منطقه مي‌باشند به‌همين جهت نقش مهمي‌در تأمين پروتئين، افزايش راندمان آبياري، غني‌سازي آب جهت آبياري و افزايش محصولات زراعي در مناطق ذكر شده دارند.

Zabol has an annual mean rainfall less than 100 mm, so construction of cement reservoir pond for agricultural well (200 m2 area and 1.5 m depth) is necessary to make the best use of retail water resources. There are about 2170 agricultural tube wells in Zabol, which among them only 218 wells have cement dual purpose pond. With average fish production of 1/5 tones in dual purpose pond, Zabol has a potential of annual production of 2928 tones. The cultural duration for cold and warm water fishes in good climatic condition in Zabol is about 150 and 210 days, respectively. The average water temperature for cold and warm water fishes is 8 to 18 ºC and 20 to 30 ºC during fish culture, respectively. The total fish mortality in this system was low and about 5 %. The warm and cold water fish production was around 760 and 540 Kg per unit, respectively. The food conversion ratio was calculated about 25-30 for warm water fish and 1.3-1.4 for cold water fish, respectively. For warm water fish, the daily growth and specific growth rate was 4.71 and 1.87, respectively. For cold water fish, the daily growth and specific growth rate was 2.19 and 1.81, respectively. The gained at sale 570 kg and 760 kg profit of fish culture was around 19000000 Rials for warm water fish and 11400000 Rials for cold water fish per culture period. Fish culture in Reservoir pond can proves as cost effective practice for poor farmers in rural area and becomes a good way for protein supplying, increasing the irrigation efficiency, water fertilization and increasing the crop production in these area.