طراحي سامانه‌ خبره جهت هوشمند‌سازي مديريت بحران ناشي از زلزله در شهر تهران

زلزله يكي از خطرات مهمي است كه زندگي مردم در شهر تهران را تهديد مي‌كند. ازاين‌رو، بايد در جهت پيشگيري و اقدامات تأميني لازم پس از وقوع اين رخداد طبيعي بهترين تصميمات توسط مديريت شهري گرفته شود. با توجه به اثرات رواني زمان بحران در تصميم‌گيري مديران، لزوماً بايد مكانيسمي طرح شود تا بتواند فارغ از اثرات بحران، موقعيت شهري را تحليل كرده و پيشنهاد‌هاي لازم را براي مديرت بحران ارائه دهد. شهر تهران داراي 22 منطقه است كه بر روي 13 گسل قرار دارند. به همين دليل در اين مقاله سامانه‌ خبره‏اي طراحي و ارائه مي‌شود كه با استفاده از الگوي فرآيندي كه در آن شاخص‏هاي مهم شهري متغير‏هاي شناسايي زلزله كه به‌وسيله مركز لرزه‌نگاري به سامانه‌ خبره وارد مي‌شود؛ طرح اقدام لازم را به مراكز ايمني مربوط به هر يك از مناطق بيست و دو گانه شهر تهران و مراكز معين آن‏ها ارائه دهد. اين طرح بهترين اقدامات هر منطقه در صورت وقوع زلزله با توجه به شاخص‏هاي آن منطقه را پيشنهاد مي‌دهد. هدف اين مقاله ارائه سامانه‌ خبره‌اي جهت هوشمند سازي مديريت بحران در راستاي به حداقل رساندن خسارت وارد به كلان‌شهر تهران در صورت وقوع زلزله است. به اين منظور با استفاده از شاخص‌ها به‌عنوان پايگاه دانش و ورودي‌هاي سامانه‌ شامل شدت، محل و يا زمان وقوع زلزله با استفاده از سامانه‌ خبره اين كار انجام مي‌شود. در پايان با رخ دادن زلزله فرضي در منطقه اُزگُل در منطقه 1 تهران، روش ارائه‌شده با پياده‌سازي پيش‌نمايش برنامه با دو روش مركالي و ريشتر مورد ارزيابي و مقايسه قرار داده شد. نتايج نشان مي‌دهد به دليل مؤثر بودن عوامل مختلف درروش ارائه شده در اين مقاله نسبت به دو روش ريشتر و مركالي اقدامات تأميني پيش‌بيني‌شده در برابر زلزله موردنظر دقيق‌تر است.