تاثير هيوميك اسيد بر عملكرد، اجزاي عملكرد و خصوصيات فيزيولوژيك گندم در شرايط كم‌آبياري

Effect of humic acid on yield, yield components and physiological parameters of wheat in deficit irrigation conditions

به منظور بررسي تاثير هيوميك اسيد بر عملكرد، اجزاي عملكرد و خصوصيات فيزيولوژيك گندم در شرايط كم‌آبياري تحقيقي به صورت كرت‌هاي يك بار خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار اجرا شد. كرت‌هاي اصلي شامل آبياري كامل، عدم آبياري در ابتداي ساقه رفتن و عدم آبياري در مرحله گرده‌افشاني و كرت‌هاي فرعي شامل سطوح مختلف كود اسيد هيوميك (صفر، 100، 200 و 300 ميلي‌گرم بر ليتر) بود. نتايج نشان داد كه اثر متقابل آبياري و اسيد هيوميك بر تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه در سطح يك درصد و تعداد سنبله در واحد سطح و شاخص برداشت در سطح پنج درصد معني‌دار بود. عملكرد دانه تحت اثر كم آبياري و اسيد هيوميك در سطح يك درصد معني‌دار شد. بيشترين شاخص سطح برگ و سرعت رشد محصول تحت تاثير آبياري كامل و محلول‌پاشي 300 ميلي‌گرم در ليتر هيوميك اسيد قرار گرفت و كمترين آنها در شرايط تنش كم آبياري در دوره‌هاي مختلف و عدم محلول‌پاشي هيوميك اسيد بدست آمد. بيشترين عملكرد دانه با آبياري كامل (5035 كيلوگرم در هكتار) و محلول‌پاشي با 300 ميلي‌گرم در ليتر ( 4462 كيلوگرم در هكتار) بدست آمد در حاليكه كمترين عملكرد دانه در عدم آبياري در مرحله گرده‌افشاني (2355 كيلوگرم در هكتار) و در عدم كاربرد هيوميك اسيد ( 2667 كيلوگرم در هكتار) بود. در نتيجه، محلول‌پاشي 300 ميلي‌گرم در ليتر هيوميك اسيد در دوره‌هاي مختلف تنش كم آبياري باعث بهبود شاخص‌هاي فيزيولوژيكي و افزايش مولفه‌هاي توليدي در مقايسه با شاهد (عدم محلول‌پاشي) شد.

In order to effect of humic acid on yield, yield components and physiological parameters of wheat in deficit irrigation conditions this research was done as split plot in randomized complete blocks design with three replications. main plots consisted: full irrigation, no irrigation at the beginning of stem elongation, and no irrigation at the pollination stage and sub plots included different levels of humic acid fertilizer (0, 100, 200 and 300 mg/L). Results showed that interaction of irrigation and humic acid on number of seeds per spike and 1000 grain weight at 1% probability level and number of spikes per unit area and harvest index was significant at 5% probability level. Grain yield under the effect low irrigation and humic acid was significant at 1% probability level. The highest leaf area index and crop growth rate were affected in full irrigation and 300 mg.L-1 humic acid and least of them were obtained in low irrigation stress conditions in different periods and no foliar application of humic acid. The highest grain yield was obtained in full irrigation (5035 kg.ha-1) and foliar application with 300 mg.L-1 humic acid (4462 kg.ha-1). The lowest grain yield was obtained in no irrigation at the pollination stage (2355 kg.ha-1) and no-humic acid (2667 kg.ha-1). As a result, foliar application 300 mg.L-1 of humic acid in different periods of low irrigation stress improved the physiological indices and increased yield components compared to control (no foliar application).