كليدواژه :
انقلاب اسلامي , ايران , سياست خارجي , تداوم , تحكيم
چكيده فارسي :
سياست خارجي انقلاب اسلامي ايران تحت تأثير دو عامل، شكل انقلابي و مخالف وضع موجود به خود گرفته بود: يكي اعتقاد به جهان شمول بودن دين اسلام و وظيفۀ ترويج آن به اقصي نقاط جهان و ديگري تحقير و سركوب قدرت هاي بزرگ جهاني حافظ وضع موجود. تركيب اين دو عامل موجب شد تا فكر انقلاب تقويت شود و با پيوند صحنه هاي داخلي و بينالمللي به يكديگر، استبداد داخلي را نتيجه و خواستۀ نظم موجود جهاني دانسته و از شيوه هاي مختلف تدافعي و تهاجمي براي برهم زدن اين صحنه ها
استفاده كند. قانون اساسي جمهوري اسلامي اين سياست خارجي فعال و تهاجمي را كه هدفي جز وحدت جهان اسلام و گسترش تداوم انقلاب در « حاكميت خدا در سراسر جهان نداشت، با عنوان ثبت و ضبط كرد؛ اما اين مأموريت انقلاب اسلامي » داخل و خارج موجب نگراني و هراس دو اردوگاه شرق و غرب و همچنين، حكومت هاي اسلامي در منطقه پيراموني ايران شد و آنها را به واكنش شديد در برابر جمهوري اسلامي ايران و ايجاد موانع مختلف در برابر تقويت و تحكيم انقلاب اسلامي وادار كرد.
به اينترتيب، انقلاب اسلامي از همان ابتداي پيروزي خود با دو در داخل و خارج و در نتيجه، » تداوم انقلاب « هدف متفاوت تحكيم « بيثباتي و ناآرامي حكومت تازه تأسيس اسلامي خود يا و سازش بر سر اصول انقلابي خود، مواجه بود. تضاد موجود » نظام در اين دو هدف و در نتيجه خط مشي متفاوتي كه دو ركن اصلي تصميم گيري انقلاب، يعني شوراي انقلاب اسلامي و دولت موقت انقلاب اسلامي، براي پيگيري آن اهداف دنبال ميكردند، موجب شد تا سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران براي مدتي مبهم،
دگرگون و در برزخ انقلابي سرگردان بماند. اين مقاله در تلاش است تا تلاطم در سياست خارجي ايران را در دورۀ نخست پس از پيروزي انقلاب اسلامي مورد بررسي قرار دهد و نتيجه اختلاف ميان اين دو نهاد اصلي تصميم گيري را بر سياست خارجي جمهوري اسلامي تحليل نمايد. اين مقاله با استفاده از منابع كتابخانه اي رسمي و خاطرات مقامات تصميم گيرنده ايراني و آمريكايي تلاش ميكند تا به شيوه اي توصيفي - تحليلي به اين سؤال اصلي مقاله، كه چرا دولت موقت و شوراي انقلاب اسلامي اختلاف كردند و اينكه اين اختلافات چه تأثيري بر تحول سياست خارجي انقلاب اسلامي داشته است، پاسخ دهد.
چكيده لاتين :
Islamic revolution of Iran's foreign policy took an antagonistic stance vis-à-vis the status quo under the influence of two factors; first, believing in the universality of Islamic faith and an obligation of propagating it worldwide and second, oppressing and humiliating the superpowers as preservers of that status quo. These two combined acted as boosters of the revolutionary thought, connecting domestic and international arenas, and recognizing the dictatorship at home as the outcome and desire of the existing world order, hence endeavoring to disrupt it with the help of various defensive and offensive methods. The new constitution of the Islamic Republic of Iran incorporated this active an offensive foreign policy, which had no other aim but to unify the Islamic world and expand God's rule throughout the globe under the name of the continuation of revolution internally and externally. This mission of the revolution, however, caused panic in both the western and eastern blocs and also among the so-called Islamic regional states, forcing them to react violently against the Islamic Republic of Iran, and creating hurdles in the way of the Islamic revolution. From its earliest years of victory, the Islamic revolution has been facing two opposing trends, namely "continuation" inside and outside with the result of turmoil in the newly established system, and "consolidation" with the necessity of compromising some of its principles. This conflicting situation represented by two major but contradictory branches of the government, i.e. the provisional government and the Higher Revolutionary Council, led to an in limbo situation for the revolution for a span of time. This article tries to survey the foreign policy turmoil in the post-revolution's early phase and analyze the above-mentioned conflict and its effects on Iran's foreign policy. By referring to library resources and Iranian and American personalities' memoirs based on a descriptive- analytical analysis, we have examined the effects of this dual policy on the future trend of the Islamic revolution's foreign policy.
