شب پره و شب پره چشم

Shab Pare and Shab Pare-ye Chechm

نويسنده در نوشتار پيش رو، اين بيت از حكايتي در گلستان سعدي را مورد دقت نظر قرار داده است: گر نبيند به روز شپره چشم/ چشمه آفتاب را چه گناه؟! و سعدي دارد معناي واژه شب پره و شب پره چشم را استنتاج نمايد. وي چنين بيان مي كند كه واژه شپره/ شب پره و ريخت هاي ديگر آن، در معناي خفاش از ديرباز در زبان ها و ادبيات ايراني رواج داشته است. با اين حال، ديده مي شود كه در زمان حاضر، اين معناي شب پره اندك اندك مهجور شده و معني )معاني( تازه اي از جمله پروانه يافته است و مصاديقي در تاييد اين كلام ارائه مي دهد. در ادامه، رسم الخط واژه شب پره و شپره و نيز ساختار دستوري بيت را بررسي مي كند. در نهايت، خوانش اميد مجد از اين بيت گلستان سعدي را مطرح مي نمايد.

In the present paper, the author has studied a verse in one of the anecdotes in Sa›di›s Golestan: Gar nabinad be rooz Shab pare chashm / Chashmeye Ᾱftab rā che gonāh (If the bat can›t see during the day/ it›s not sun›s fault). He has tried to infer the meaning of the words «Shab pare» and «Shab pare-ye chashm». He states that the word «Shab pare»/»Shappare» and its other forms of writing which means bat has long been used in Iranian language and literature; however, it can be seen that, at the present time, the meaning bat has gradually turned to be obsolete and other meanings, including butterfly, have replaced it. He provides different examples in order to confirm this opinion. Following this, he examines the spelling of the word along with the structural form of the verse. Finally, he presents Omid Majd›s interpretation from this verse.