«بت جان» يا «تب جان ؟»: بازخواني عبارتي از مجموعه رسائل فارسي خواجه عبدالله انصاري

Bot-e Ján or Tab-e Ján? Rereading a Phrase from Khwaja Abdullah Ansari’s Collection of Persian Rasāel

در مجوعه رسائل فارسي خواجه عبدالله انصاري كه توسط محمد سرور مولائي به زيور طبع آراسته شده است، رساله اي زير شماره 10 و با سرنويس رساله بي نام به چاپ رسيده كه سخناني منسوب به خواجه است كه احتمالا بعضي دوستداران وي به نام ايشان گرد آورده و مدون ساخته اند. در رساله مذكور عبارتي به چشم ميخورد: «چون يار اهل است كار سهل است، صحبت با اهل بابت جانست، صحبت نااهل بت جانست ». نويسنده در نوشتار حاضر اين عبارت را مورد بازخواني قرار داده و اينگونه اظهار مي دارد كه صحبت نااهل تب جانست، نه بت جان. وي با بيان معناي اين عبارت و نيز ترجمه دقيق تعبير عربي آن «حمي الروح » و ذكر مصاديقي از به كارگيري اين تعبير در متون قديم، نوشتار را به پايان مي رساند.

In Khwaja Abdullah Ansari’s Collection of Persian Rasāel, published by Muhammad Sarvar Mola’ei, there is an article under number 10, titled “Anonymous article”, which is attributed to Khwaja. It has probably been compiled and codified under his name by some of his adherents. In the article, there is one sentence: “chon yār ah last kār sahl ast, sohbat bā ahl bābat-e jān ast, sohbat-e nā-ahl bot-e jān ast”. In the present article, the author is rereading this sentence. He has stated that the right words are “tab-e jān”, not “bot-e jān”. The article also discusses the meaning of this sentence, its exact translation in Arabic, and some examples of this sentence being used in the old texts.