اثر كاربرد كودهاي زيستي و كود شيميايي نيتروژنه بر عملكرد و اجزاي عملكرد لوبيا (.Phaseolus vulgaris L) تحت شرايط تنش‌كمبود آب

كودهاي زيستي يكي از مهترين منابع تأمين عناصر غذايي در كشاورزي پايدار محسوب مي شوند. بدين منظور پژوهشي به صورت كرت‌هاي خردشده در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با 3 تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه فردوسي مشهد در سال 1394 انجام شد. سطوح آبياري در 3 سطح شامل: 100، 75 و 50 درصد نيازآبي لوبيا به‌عنوان عامل اصلي و نوع كود شامل: كود زيستي نيتروكسين، كود زيستي بيوفسفر، كود شيميايي نيتروژنه (اوره) و شاهد (بدون كود) به‌عنوان عامل فرعي بودند. نتايج آزمايش نشان داد كه كودهاي مورد بررسي بر ‌عملكرد دانه و تعداد غلاف در بوته لوبيا تأثير معني دار (0.05≥P)، و بر تعداد دانه در غلاف و وزن صد دانه لوبيا تأثير بسيار معني‌داري (0.01≥P) داشتند. در اين ميان، كود زيستي نيتروكسين بيشترين تأثير را نشان داد و صفات مورد بررسي را به ترتيب 92.4، 101.7، 47.3 و 38.7 درصد نسبت به تيمار شاهد افزايش داد. اثر سطوح آبياري‌ نيز بر تمام صفات لوبيا خيلي معني‌دار (0.01≥P) بود، به‌طوري‌كه كمترين مقدار صفات مذكور در تيمار 50 درصد نيازآبي لوبيا مشاهده شد و نسبت به تيمار 100 درصد نيازآبي به ترتيب 68.1، 35.8، 56.3 و 38.1 درصد كاهش نشان داد. اثر متقابل كود و آبياري تنها بر عملكرد ماده‌خشك لوبيا معني‌دار (0.05≥P) بود، به‌طوري‌كه بيشترين و كمترين عملكرد ماده‌خشك به ترتيب در نتيجه‌ي كاربرد كود نيتروكسين با تأمين 100 درصد نيازآبي (7741 كيلوگرم در هكتار) و شاهد (بدون كود) در شرايط 50 درصد نيازآبي (880 كيلوگرم در هكتار) بدست آمد. به‌طوركلي، كاربرد نيتروكسين منجر به بهبود معني‌دار تمام صفات لوبيا شد و در اثر كاربرد بيوفسفر نيز در مقايسه با كود شيميايي اوره، اكثر صفات لوبيا تفاوت معني‌دار نداشتند، بنابراين مي‌توان جهت توليد محصول سالم لوبيا با عملكردي برابر با نظام‌هاي رايج از اين كودهاي زيستي بهره جست.