اثر محلول ‏پاشي روي و بور بر سهم انتقال مجدد مواد فتوسنتزي در عملكرد دانه گندم نان تحت تنش گرماي انتهايي

به‏ منظور بررسي اثر محلول‏ پاشي روي و بور بر سهم انتقال مجدد مواد فتوسنتزي در عملكرد دانه گندم نان تحت تنش گرماي انتهايي، آزمايشي به‏ صورت كرت‏هاي خرد شده فاكتوريل با سه تكرار در شهرستان رامهرمز واقع در جنوب غربي ايران اجرا گرديد. عوامل آزمايشي شامل تاريخ كاشت در دو سطح مناسب (30 آبان) و تأخيري (15 دي) به‏ عنوان عامل اصلي و محلول‏ پاشي در چهار سطح با آب (شاهد)، روي، بور و روي + بور و دو رقم گندم نان پيشتاز و چمران 2 به‏ صورت فاكتوريل به‏ عنوان عامل فرعي بودند. نتايج نشان داد كه تنش گرماي انتهايي ناشي از تأخير در كاشت انتقال مجدد مواد فتوسنتزي ذخيره‏ اي از ساقه و سنبله به دانه و سهم نسبي ذخاير ساقه و سنبله در عملكرد دانه را به‏ طور معني‏ داري افزايش داد، اما ميزان فتوسنتز جاري و سهم نسبي آن در عملكرد و عملكرد دانه هر دو رقم گندم نان را به‏ طور معني‏ داري كاهش داد. محلول‏ پاشي روي و بور بجز ميزان فتوسنتز جاري و سهم نسبي آن در عملكرد و عملكرد دانه، همه صفات مورد اندازه ‏گيري را در هر دو تاريخ كاشت مناسب و تأخيري به‏ طور معني‏ داري كاهش داد. رقم چمران 2 نسبت به رقم پيشتاز در صفات ميزان فتوسنتز جاري، سهم نسبي فتوسنتز جاري در عملكرد و عملكرد دانه از برتري معني‏ داري برخوردار بود، اما در ساير صفات، رقم پيشتاز برتري معني‏ داري داشت. در بين همه صفات مورد اندازه‏ گيري، فتوسنتز جاري بيشترين سهم را در افزايش عملكرد دانه هر دو رقم گندم نان در هر دو تاريخ كاشت مناسب و تأخيري داشت. به‏ طور كلي، استفاده از محلول‏ پاشي روي يا روي + بور در رقم چمران 2 به‏ عنوان بهترين تركيبات تيماري به‏ منظور كاهش اثرات زيان‏بار تنش گرماي انتهايي و بهبود عملكرد دانه در هر دو تاريخ كاشت مناسب و تأخيري توصيه مي‏شود.