واكنش عملكرد و تركيب اسيد‌هاي چرب در كشت تأخيري ژنوتيپ‌هاي گلرنگ به محلول‌پاشي با اسيد جاسمونيك و اسيد آسكوربيك تحت رژيم هاي كم آبياري

به منظور بررسي اثر تيمار‌هاي كم آبياري و محلول‌پاشي با اسيد جاسمونيك و اسيد آسكوربيك بر برخي از صفات رشدي و عملكردي ژنوتيپ‌هاي گلرنگ، آزمايشي به صورت اسپليت فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه پژوهشي دانشكده كشاورزي دانشگاه شهركرد در بهار 1396 انجام شد. در اين آزمايش تيمارهاي كم آبياري )100، 75 و 50 درصد نياز آبي گلرنگ) به عنوان عامل اصلي و سه ژنوتيپ گلرنگ )محلي اصفهان، فرامان و سينا) و محلول‌پاشي با سه سطح شامل (كنترل، محلول‌پاشي با اسيد جاسمونيك با غلظت 0.5 ميلي مولار و محلول‌پاشي با اسيد آسكوربيك با غلظت 20 ميلي مولار) به عنوان عامل فرعي انتخاب شدند. تنش كم آبياري موجب كاهش معني‌دار ارتفاع بوته، تعداد غوزه در بوته، تعداد دانه در غوزه، وزن هزار دانه، عملكرد دانه، درصد روغن، اسيد‌هاي چرب غير اشباع اسيد اولئيك و اسيد لينولئيك شد. كمترين عملكرد دانه (1382.22 كيلوگرم در هكتار) و درصد روغن (26.67) از تيمار تنش كم آبياري 50 درصد نياز آبياري و بيشترين عملكرد دانه (1635.2 كيلوگرم در هكتار) و درصد روغن (27.21) از تيمار 100 درصد نياز آبياري به دست آمد. در بين ژنوتيپ‌هاي گلرنگ بيشترين عملكرد دانه (1676.3 كيلوگرم در هكتار) و درصد روغن (27.82) در ژنوتيپ سينا و كمترين عملكرد دانه (1341.2 كيلوگرم در هكتار) و درصد روغن (27.66) در ژنوتيپ محلي اصفهان مشاهده شد. محلول‌پاشي با اسيد جاسمونيك و اسيد آسكوربيك موجب افزايش عملكرد دانه، درصد روغن، محتواي اسيد لينولئيك و اسيد اولئيك و موجب كاهش اسيد پالمتبك و اسيد استئاريك شد. نتايج نشان داد كه تفاوت‏ در ميزان برخي از صفات در بين ‌ژنوتيپ‌‏ها ي آزمايشي و تيمار‌هاي محلول‌پاشي، مانند افزايش محتواي اسيد‌هاي چرب غير اشباع مي‏‌تواند در انتخاب ژنوتيپ‌‏برتر و تعيين مناسب‌ترين تيمار جهت تعديل اثر نامطلوب تنش كم آبياري به منظور دست‌يابي به افزايش توليد اقتصادي مورد استفاده قرار گيرد.