بررسي تنوع ژنتيكي و اثر تنش شوري بر تعدادي از خصوصيات فيزيولوژيك در لاين‌هاي جهش يافته گندم نان

هدف از اين آزمايش بررسي تنوع ژنتيكي لاين‌هاي موتانت گندم (T-65-7-1 و T-67-60) و والد (طبسي) با استفاده از نشانگر مولكولي RAPD و همچنين مقايسه برخي شاخص‌هاي مورفولوژيكي و فيزيولوژيكي بين لاين‌هاي موتانت و والد در پاسخ به تنش شوري در مرحله گياهچه‌اي بود. در اين تحقيق دو لاين موتانت گندم (T-67-60 و T-65-7-1) به همراه رقم والد آن‌ها (رقم طبسي)، در محيط هيدروپونيك يوشيدا در شرايط روشنايي (16 ساعت روشنايي) و دماي30 درجه سانتي‌گراد به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار كشت ‌شدند. پس از اعمال تنش شوري در شرايط هدايت الكتريكي 6=EC دسي زيمنس برمتر، وزن تر و وزن خشك گياهچه‌ها به‌عنوان صفات مورفولوژيك اندازه‌گيري شدند. همچنين نمونه‌هاي برگي جهت استخراج DNA و ارزيابي پارامترهاي بيوشيميايي‌ (ميزان پرولين، پروتئين و كلروفيل) برداشت گرديدند. تنوع ناشي از جهش القايي حاصل از پرتو گاما در گندم به كمك آغازگر مولكولي RAPD آشكار و تاييد شد. الگوي حاصل از نشانگر RAPD نشان‌دهنده تشابه بيشتر لاين موتانت T-67-60 با رقم والد طبسي بود. مقايسه ميانگين‌ها داده‌هاي مورفولوژيكي و فيزيولوژيكي حاكي از آن بود كه لاين‌هاي موتانت نسبت به والد از تحمل نسبي بالاتري در شرايط تنش شوري برخوردار بودند. در مجموع، برتري معني‌دار صفات مورفولوژيكي و فيزيولوژيكي مرتبط با تحمل به شوري در لاين‌هاي موتانت (T-67-60 و T-65-7-1) در مقايسه با رقم والد (طبسي) علاوه بر اهميت كاربردي، مبين اثر‌گذاري جهش و موفقيت روند انتخاب طي نسل‌‌هاي تفكيك بود.