ارزيابي ارتباط دماي برگ با ميزان تحمل به شوري و الگوي تجمع سديم در اندام هوايي برخي ارقام گندم

درك مكانيسم‌هاي تحمل به شوري در گسترش ارقام متحمل ضروري به نظر مي‌رسد. دو رقم گندم نان (ارگ و تجن) متفاوت از لحاظ تجمع سديم اندام هوايي و يك رقم گندم دوروم (بهرنگ) از نظر دماي برگ و الگوي تجمع سديم در آزمايشي گلخانه‌اي تحت سطوح متفاوت شوري (شاهد: بدون تنش، 100 و 200 ميلي‌مولار كلريد سديم) مورد ارزيابي قرار گرفتند. در واكنش به افزايش شوري غلظت سديم ريشه و اندام هوايي افزايش پيدا كرد اما اين افزايش در ريشه‌ها بيشتر بود. تنش شوري وزن خشك اندام هوايي را در ارقام گندم نان 32 درصد و در رقم بهرنگ 63 درصد كاهش داد. در شوري 200 ميلي‌مولار، 45 روز پس از اعمال تنش شوري نسبت پتاسيم به سديم اندام هوايي در همه ارقام حدود 60 درصد كاهش يافت و بالاترين مقدار كاهش كلروفيل در اين سطح از شوري مربوط به رقم بهرنگ و به مقدار 75 درصد بود. اختلاف بين غلظت سديم برگ‌ها در ارقام گندم نان 45 روز پس از اعمال تنش شوري قابل ملاحظه بود اما در مراحل ديگر رشد تفاوت چنداني مشاهده نشد. رقم ارگ در شوري 200 ميلي‌مولار افزايش ناچيز و غير‌معني‌داري در دماي برگ (0.87 درجه سانتي‌گراد) داشت اما در رقم تجن (1.47 درجه سانتي‌گراد) و در رقم بهرنگ (4.30 درجه سانتي‌گراد) اين افزايش معني‌دار بود. در طي زمان ممكن است الگوهاي متفاوتي از تجمع سديم در ارقام گندم وجود داشته باشد، به نظر مي‌رسد در مراحل اوليه رشد گياه، عوامل روزنه‌اي فتوسنتز نسبت به ميزان كلروفيل از اهميت بيشتري برخوردار بوده و از آنجا كه دماي برگ تابعي از هدايت روزنه‌اي مي‌باشد احتمالا مي‌توان از آن در ارزيابي تحمل به تنش اسمزي استفاده نمود.