توزيع مكاني شاخص‌هاي تمركز بارندگي روزانه و ماهانه در ايستگاه‌هاي باران‌سنجي استان آذربايجان غربي

بارش يك متغير هواشناسي است كه به‌طور عمده در مقياس‌هاي روزانه، فصلي، ماهانه و سالانه مورد مطالعه قرار مي‌گيرد و درك تغييرات بارش در بازه‌هاي زماني مختلف و همبستگي آن‌ها براي ارزيابي خطر سيلاب و استفاده از منابع آب از اهميت زيادي برخوردار است. درصد بالاي تمركز كل بارش سالانه، در چند روز بسيار باراني مي‌تواند خطر بروز سيل و فرسايش خاك را افزايش دهد. لذا در اين پژوهش الگوي مكاني تمركز بارش، با استفاده از شاخص تمركز بارندگي روزانه (CI) و شاخص تمركز بارندگي ماهانه (PCI) در مقياس سالانه و فصلي در 26 ايستگاه باران‌سنجي استان آذربايجان غربي در مدت 41 سال (1397-1356) ارزيابي شد. سپس نقشه پهنه‌بندي تمركز بارندگي در مقياس‌هاي سالانه و فصلي با استفاده از روش كوكريجينگ معمولي با متغير كمكي ارتفاع تهيه شد. نتايج پهنه‌بندي تمركز بارندگي نشان داد كه بر اساس شاخص CI در مقياس سالانه ايستگاه آلاسقل در جنوب شرقي استان و ايستگاه‌هاي بدوي، سياه‎چشمه و رازي در غرب استان داراي تمركز بارندگي يكنواخت‌ بوده، اما بر اساس شاخص PCI قسمت‌هاي شمال و شمال‌غرب استان داراي توزيع يكنواخت‌تري از بارندگي ماهانه نسبت به ساير مناطق مورد مطالعه در استان آذربايجان غربي بوده است. شاخص‌هاي تمركز بارندگي در ساير ايستگاه‌ها داراي مقادير نسبتاً نزديكي بوده و تفاوت زيادي نداشته كه نشان از همبستگي مثبت بين دو شاخص است، كه شاخص CI متناسب با PCI بوده است. هم‌‍‌‌چنين نتايج نشان داد كه تغييرات سالانه مقاديرCI با درصد بارش‌هاي سالانه كه طي 15درصد از روزهاي باراني رخ مي‌دهد بيش‌ترين ارتباط را دارد. بنابراين، ناهمگني روزانه بارندگي در طول يك‌سال با بهترين ميزان درصد بارندگي‌هاي 15درصد از روزهاي باراني در منطقه مورد مطالعه داراي ارتباط است و فصلي بودن توزيع بارندگي در طول يك‌سال را مي‌توان با ناهمگني بارندگي روزانه توجيه كرد.