آيا تعيين سطح زيان اقتصادي با استفاده از روش دلفي امكان‌پذير است؟ مطالعه موردي زنجرك خرما Ommatissus lybicus

زنجرك خرما در سال‌هاي اخير به‌صورت آفت كليدي خرما در مناطق خرماخيز مطرح شده است. در حال حاضر مبارزه شيميايي با استفاده از حشره‌كش‌ها و بدون توجه به‌ جمعيت آفت و مسائل اقتصادي آن صورت مي‌گيرد. هدف از انجام اين پژوهش تعيين سطح زيان اقتصادي زنجرك خرما با روشي متفاوت از روش مرسوم است كه سهل تر و در عين حال با همان دقت باشد. براي اين منظور از روش دلفي (Delphi method) يا سيستم خبرگي استفاده شد. اين پژوهش در سه استان كرمان (بم)، فارس (فراشبند) و بوشهر (تنگه زرد) انجام شد. تعداد 25 پرسشنامه در هر استان بين كارشناسان و كشاورزان توزيع شد. پرسشنامه ها پس از تكميل جمع آوري شد. با توجه به‌نتايج حاصل از پرسشنامه اول، پرسشنامه دوم تدوين و مجددا مراحل تكرار شد. نتايج نشان مي دهد كه به‌كمك روش دلفي نتايج باارزشي مانند توصيف متغيرهاي فردي )سن نخلكاران، سواد، ميزان تجربه، سطح باغ و مديريت آفات باغ از نگاه باغداران( حاصل مي شود كه در برنامه ريزي براي مديريت آفت مي تواند مؤثر باشد. اما در مورد داده هاي كمي مانند تعيين زمان مبارزه شيميايي با به‌پرسش گذاشتن تعداد آفت، ميزان خسارت و درصد خسارت نمي تواند نتايج دقيقي به دست آورد چرا كه اين داده ها در دسترس هستند و نبايد روش دلفي به‌عنوان بهانه اي براي عدم جمع آوري چنين داده هايي استفاده شود، در چنين مواردي تكنيك دلفي مي تواند به‌عنوان يك شيوه تكميلي باشد.