حركت جوهري سلوكي نفس ناطقه انساني

سلوك حركت نفس ناطقه به سوي خداست و هر عمل سلوكي پاره‌اي از حركت آن نفس به سوي غايت هستي است. اين يك حركت استكمالي است كه از حركت جوهري نفس ناطقه بر‌مي‌خيزد. نفس در صورت‌هاي اخلاقي و سلوكي به مثابۀ كمالات جوهري حركت مي‌كند؛ ولي اين حركت نه حركت جوهري عرضي، بلكه حركت  طولي و حركت برداري است.  حركت جوهري طولي با انتقال موضوع در فعليت‌ها، در سلسلۀ طولي جهان هستي واقع مي‌شود. حركت جوهري برداري كه از نوآوري‌هاي استاد علي عابدي شاهرودي است با مؤلفه‌هاي خاصي در پي تركيب حركت جوهري عرضي و طولي و به گونۀ شتابدار به وجود مي‌آيد. حركت جوهري استكمالي به امكان استعدادي و استكمال وجودي و قواي قلبي وابسته است تا زمينۀ حركت فراهم گردد و با استكمال، تكامل وجودي و اشتداد وجودي رخ دهد و با فعليت  قواي قلبي همانند لطائف سبعه سلوك به سوي غايت هستي صورت گيرد. منشأ اين حركت استكمالي چيست؟ در پاسخ، با بهره‌گيري از بيان استاد علي عابدي شاهرودي، بحث عامل و مدبر اين حركت جوهري را طرح كرده‌ايم. اين مدبر بر دو قسم است: يكي مدبر دروني كه ارادۀ عقلي است و ديگري مدبر بيروني كه ارادۀ ملكوتي و الهي است. البته تدبير مدبر ملكوتي و الهي نيز به سه دسته تقسيم مي‌شود: تدبير آغازين و پسين؛ تدبير اصلي و طريقي و تدبير عام و خاص. در ادامه به  اثبات حركت جوهري استكمالي پرداخته‌ايم كه بر برهان حركت در كمالات اخلاقي و سلوكي تكيه دارد.