كشمكش‌هاي گفتماني در عرصۀ دست‌كاري و بازنمايي بدن در زنان

مقالۀ حاضر به مطالعۀ كشمكش‌هاي گفتماني و خوانش‌هاي وارونۀ بدن در عرصۀ بدن و بازنمايي آن مي‌پردازد. در اين راستا، تلاش شده است با تأكيد بر روش ديرينه‌شناسي فوكو (تحليل مقاومت و تصادف و گفتماني) درمورد مناسبات قدرت و دست‌كاري بدن، به فهم و الگوي خاصي از چگونگي رابطۀ بين قدرت و دال‌هاي موجود در متن اجتماعي و فرهنگي جامعه بر بدن زنان دست يابيم؛ چراكه بدن زنان همچون يك متن در نظر گرفته مي‌شود. سؤال اصلي كه اين مقاله سعي مي‌كند به آن پاسخ دهد اين است كه چگونه نظام يا نظام‌هاي گفتماني حاكم بر جامعه باعث بازنمايي، دست‌كاري و خوانش بدن مي‌شوند. به عبارت ديگر، چرا بازنمايي و دست‌كاري بدن در دوره‌هاي مختلف، با خوانش‌هاي متفاوت در عرصۀ نمادها و معاني مواجه بوده است؟ استاندارد‌هاي زيبايي در هر گفتمان متأثر از چه نوع شرايط اجتماعي و فرهنگي بوده است؟ آيا مي‌توان ردپاي قدرت و گفتمان را در نحوۀ دست‌كاري بدن جست‌وجو كرد؟ يافته‌هاي اين پژوهش نشان داد كه بازنمايي و دست‌كاري بدن زنان، منعكس‌كنندۀ روابط قدرت و گفتمان‌هاي مسلط در جامعه، در هر مقطع تاريخي است. درحقيقت، اعمال مديريت و حكمراني بدن زنان، كاملاً با شرايط انتخابي‌شان منطبق نيست و برساخت‌هاي آن‌ها بر پايۀ ايدئولوژي‌ها و نوع گفتمان حاكم در برهه‌هاي خاص تاريخي قرار دارد و شاهد نوعي بي‌ثباتي و كشمكش معنا در عرصۀ بدن، متأثر از قدرت‌هاي سازندۀ متن در هر دوره‌اي از تاريخ هستيم و بدن در جريان »قدرت «، به‌صورت گفتمان از نو توليد و نهادينه مي‌شود.