رويكرد اختيارات نامتعارف در تسهيم ريسك درآمد آزادراه‌هاي مشاركت عمومي-خصوصي

تسهيم ريسك درآمد پروژه‌هاي راهسازي مشاركت عمومي-خصوصي مسأله‌‌اي چالشي است كه تئوري اختيارات يكي از رويكردهاي متداول حل آن محسوب مي‌شود. هدف اين پژوهش، با چشم‌اندازي فراتر از اختيارات استاندارد رايج در مدلسازي راهكارهاي اين مسأله، پيشنهاد تعدادي از اختيارات نامتعارف كاربردي در طراحي مكانيزم‌هاي تسهيم ريسك درآمد اين پروژه‌ها و روش ارزيابي و مقايسه آن‌ها است. در اين پژوهش، طي مجموعه‌ مصاحبه‌هاي نيمه‌ساختاريافته‌اي، نظرات خبرگان درباره بازتاب اختيارات نامتعارف پيشنهادي در تسهيم ريسك درآمد پروژه‌هاي آزادراهي مشاركت عمومي-خصوصي دريافت شد. سپس با تحليل محتواي حاصل از مصاحبه‌ها، كاربرد اين اختيارات در تسهيم ريسك درآمد پروژه‌هاي مورد مطالعه روشن، و مكانيزم‌هاي پيشنهادي طراحي شد. پيش‌بيني درآمدهاي ‌پروژه طي بهره‌برداري، طبق مدل حركت براوني هندسي و ارزيابي مقدار پرداختي اختيارات حاضر در اين مكانيزم‌ها، با شبيه‌سازي مونت‌كارلو انجام شد. نهايتاً، كاربرد مكانيزم‌هاي پيشنهادي در يك پروژه واقعي آزموده شد. نتايج اين پژوهش به‌عنوان تمهيداتي نوين در تسهيم ريسك درآمد پروژه، از دولت و بخش خصوصي، به‌عنوان ذينفعان اصلي پروژه‌هاي آزادراهي مشاركت عمومي-خصوصي در مسير الف) طراحي مكانيزم‌هاي كارآمد و دقيق تسهيم ريسك درآمد، ب) شبيه‌سازي درآمدها طي بهره‌برداري، پ) محاسبه پرداختي نهايي مكانيزم‌ها با الگوي اختيارات و ت) ارزيابي طيف ريسك ذينفعان با ترجيحات متنوع ريسك‌پذيري در مكانيزم‌هاي مختلف، پشتيباني مي‌كنند. اين پژوهش نشان مي‌دهد كه اختيارات نامتعارف مي‌توانند دقت، قابليت و انعطاف مكانيزم‌هاي تسهيم ريسك درآمد پروژه‌هاي آزادراهي مشاركت عمومي-خصوصي را بهبود ببخشند و دولت و بخش خصوصي را به وضعيت بردبرد، از مسير مكانيزمي كه انتظارات و استراتژي‌هاي هر دو طرف را برآورده مي‌كند، هدايت كند.