سنجش سازگاري «عدالت اجتماعي» و «توسعه»

هدف اين پژوهش، سنجش سازگاري «عدالت اجتماعي» و «توسعه» با بهره‌گيري از نصوص ديني و آراي متفكران اسلامي است. ناظر به پرسش اصلي كه «آيا عدالت در نگاه اسلام با رشد و توسعه تزاحم دارد؟» اين فرضيه مطرح مي‌شد كه عدالت در اسلام، اولاً و بالذات همه‌جانبه است؛ ثانياً و بالعرض نه‌تنها مانع رشد و توسعه نيست، بلكه عامل محرك آن نيز هست. اين پژوهش با روش توصيفي تحليلي در پي آن است كه با استناد به حقوق فطري مطرح‌شده در متون اسلامي، عدالت اجتماعي را به‌مثابه موتور محرك رقابت‌هاي سياسي، فرهنگي، علمي و اقتصادي، و پيشران رشد و توسعه تبيين كند. نظام عدالت در اسلام، يك «سازه» است، نه يك «ناسازه». اين نظام مفاهيم درعين‌حال كه واجد انسجام هستند، با نظام «بازار آزاد» نيز سازگاري دارند. جامعيت مذكور مانع از آن مي‌شود كه اسلام در برابر نظام بازار آزاد، صامت و ساكت باشد. اين مقاله، تقارن و مقارنه‌ي چنين جامعيتي را با مفهوم «كمال» به بحث خواهد گذاشت.