درآمدي بر الهيات سياسي تمدني در انديشه‌ي مالك بن‌نبي

هدف اين پژوهش ، بررسي آن‌دسته از مفاهيم و ابعاد الهيات تمدني در انديشه‌ي مالك بن‌نبي است كه به نوانديشي و بازسازي انديشه‌ي سياسي به‌معناي عام و كلي آن و نه به مفهوم دولت‌سازي بينجامد. روش اين پژوهش توصيفي تحليلي است. يافته‌ها نشان مي‌دهند كه هدف بن‌نبي، درك درست ريشه‌ها و علل فروپاشي تمدني اسلامي و اصلاح و نوسازي آن است. درك و فهم بن‌نبي از چالش‌هاي واقعي و ريشه‌هاي آن‌ها در جهان اسلام متفاوت از ديگر تمدن‌پژوهان بزرگ جهان اسلام است؛ اين تفاوت ماهوي را حتي در روش‌هاي برون‌رفت از اين چالش‌ها نيز مي‌توان مشاهده كرد. از مهم‌ترين شاخص‌هاي انديشه‌ي بن‌نبي بنيان‌گذاري طرح كلي انديشه‌ي تمدني او بر پايه‌ي الهيات است. وي به همزادي و پيوستگي تكويني دين و تمدن باور دارد و معتقد است تمدن‌ها به ميزاني كه با تفكر ديني نسبت‌هاي معقول و سازنده دارند، قوام و مانايي پيدا مي‌كنند و به هر ميزان كه از مرحله‌ي الهيات و دين مي‌گريزند، ابتدا دچار عقل‌گرايي تهي از معنويت و روح شده و سپس دست‌خوش باتلاق غرايز و شهوات مختلف مي‌شوند و رو به نابودي مي‌گذارند. چرخه‌ي سه‌مرحله‌اي تمدن (روح، علم و غريزه) از مرحله‌ي روح و معنويت آغاز مي‌شود و به عروج تمدني مي‌رسد.