بررسي نقش و كاركرد خانواده در اعتياد نوجوانان به شبكه‎هاي اجتماعي: يك مطالعۀكيفي

اين مطالعه با هدف بررسي كاركرد و نقش خانواده در شكل گيري و تداوم اعتياد نوجوانان به شبكه هاي اجتماعي، با بهره گيري از روش نظريۀ زمينه‌اي انجام شده است. در اين پژوهش ۳۹ دانش‌آموز (25 دختر و 14 پسر)، ۱۲ والد و 11 روانشناس، با استفاده از پرسشنامه نيمه‌ساختار‌يافته مورد مصاحبه قرار گرفتند و داده‌ها با روش اشتراس و كوربين تحليل شدند. بر اساس يافته‌هاي پژوهش، دانش‌آموزان به ۱۶ مفهوم اوليه اشاره كردند. مفاهيم مطرح شده از سوي دانش‌آموزان در ۴ مقوله فرعي (سبك فرزندپروري مستبدانه، غفلت و بي توجهي، ويژگيهاي شخصيت و اختلالات روانشناختي والدين، و عوامل جمعيت‌شناختي) طبقه‌بندي شدند. والدين به ۲۰ مفهوم اوليه اشاره كردند. مفاهيم مطرح شده از سوي والدين به 6 مقوله فرعي (۴ مقوله‌ مشابه با دانش‌آموزان و دو مقولۀ ديگر با عنوان مرزها و نقشهاي مبهم و مشكلات زناشويي) و يك مقولۀ محوري با عنوان عوامل خانوادگي تخصيص يافتند. روانشناسان به 12 مفهوم اوليه اشاره كردند كه به 5 مقوله همسان با والدين و دانش آموزان طبقه بندي شدند. نتايج پژوهش نشان داد كه سبك فرزندپروري والدين، ساختار و كاركرد خانواده (شامل هرج‌و‌مرج، كاهش اقتدار والدين، ناهماهنگي و اختلاف‌نظر والدين، متهم سازي يكديگر، ناهماهنگي والدين در زمينۀ تربيت فرزندان، پنهان سازي، حضور كمرنگ پدر در خانواده، تك فرزندي، و امكانات‌رفاهي) و ويژگيهاي شخصيت و اختلالات روانشناختي والدين (مانند درون‌گرايي، پرخاشگري، كمال‌گرايي، افسردگي و اضطراب) در اعتياد نوجوانان به شبكه هاي اجتماعي نقش دارند، بنابراين سبك فرزندپروري، روابط اعضاي خانواده با يكديگر و نقشها و مرزها در اين خانواده‌ها نيازمند اصلاحات اساسي است.