شناسايي عوامل موثر بر كيفيت خدمات ارائه شده به بيماران همودياليزي در بيمارستان‌هاي ايران

Identifying Effective Factors on the Quality of Services Provided To Hemodialysis Patients in Iranian Hospitals

مقدمه: با توجه به اهميت تاثير نارسايي مزمن كليه بر جنبه‌هاي مختلف زندگي بيماران، هدف تحقيق، تعيين عوامل موثر بر كيفيت خدمات ارائه شده به بيماران همودياليزي بود. روش پژوهش: پژوهش به روش آميخته انجام، نمونه‌ها در مرحله كيفي بصورت هدفمند و شامل 24 نفر از خبرگان بخش‌هاي همودياليز از 6 استان كشور بودند. در مرحله كمي، 150 نفر از شاغلان بخش همودياليز مورد بررسي قرار گرفتند. ابزار گردآوري اطلاعات در گام اول، كتابخانه‌اي و در گام دوم پرسشنامه‌اي بود. پرسشنامه‌اي محقق‌ساخته با 6 مولفه طراحي، روايي و پايايي پرسشنامه نيز با استفاده از نيكويي برازش مورد بررسي قرار گرفت. تجزيه و تحليل در بخش آمار توصيفي شامل فراواني، درصد، ميانگين و انحراف معيار و در بخش آمار استنباطي تحليل عاملي اكتشافي و تاييدي مورد استفاده قرار گرفت. تحليل عاملي اكتشافي با استفاده از نرم‌افزار آماري SPSS 21 و تحليل عاملي تاييدي از طريق نرم‌افزار ليزرل صورت گرفت. يافته‌ها: شش عامل موثر بر كيفيت خدمات همودياليز شناسايي شد كه براساس ضريب اهميت عبارت بودند از نيروي انساني (0/866)، مديريت (0/784)، فناوري اطلاعات (0/749)، تجهيزات (0/731)، امكانات و تسهيلات (0/683) و فضاي فيزيكي (0/628). مجموعه شاخص‌هاي برازش نيز نشان داد كه عوامل موثر برازش مناسبي را داشته و مي‌توان از عوامل فوق به عنوان عوامل موثر بر كيفيت خدمات بخش همودياليز در ايران نام برد. نتيجه‌گيري: با توجه به پايين بودن كيفيت زندگي بيماران همودياليزي بايستي راهكارهاي مناسب جهت جلوگيري از هدر رفت منابع و افزايش كيفيت زندگي بيماران با استفاده از نتايج حاصله؛ اخذ گردد.

Introduction: Considering the importance of the effect of chronic renal failure on various aspects of patients' life, the purpose of the study was to determine the factors affecting the quality of services provided to hemodialysis patients. Methods: The research was carried out using a mixed method. Samples were targeted at the qualitative stage and included 24 experts from hemodialysis section from 6 provinces of the country. In the quantitative phase, 150 employees in the hemodialysis department were examined. The information gathering tool in the first step was a library and in the second step was a questionnaire. The researcher-made questionnaire was designed with 6 elements; validity and reliability of the questionnaire were also evaluated using goodness of fit. The analysis in the descriptive statistics section included frequency, percentage, mean and standard deviation, and was used in the inferential statistics of exploratory and confirmatory factor analysis. Exploratory factor analysis was performed using SPSS 21 software and confirmatory factor analysis through Laser Level software. Results: Six factors influencing the quality of hemodialysis services were identified, and based on the importance were: human resources (0.866), management (0.874), information technology (0.749), equipment (0.731), facilities (0.683) and physical space (0.628). The fittest indices also showed that effective factors have suitable fit and can be mentioned as factors affecting the quality of hemodialysis services in Iran. Conclusion: Due to the low quality of life in hemodialysis patients, appropriate strategies should be taken to prevent the loss of resources and improve the patients' life quality by using the result.