پديد آورندگان :
لطفي، صديقه دانشگاه مازندران - دانشكده علوم انساني و اجتماعي - گروه جغرافيا و برنامه ريزي شهري، ساري، ايران , نصرتي پاياني، عزت الله فاقد وابستگي سازماني , شهابي شهميري، مجتبي دانشگاه تهران - پرديس هنرهاي زيبا، تهران، ايران
كليدواژه :
طراحي محيطي , امنيت , تكنيك تحليل سلسله مراتبي , رويكرد
چكيده فارسي :
شهرهاي ساحلي استان مازندران همواره به‌عنوان يكي از مقاصد مهم گردشگري در كشور محسوب مي‌شوند. در حالي كه اين موضوع، به‌عنوان فرصتي براي افزايش توان رقابتي منطقه تلقي مي‌شود، اما مي‌تواند با تداوم فشار و هجوم گردشگران در ايامي از سال، و بدون انديشيدن تمهيدات لازم، تهديدي براي امنيت منطقه نيز باشد؛ بر اين اساس، مقاله حاضر در پي آن بوده، تا با استفاده از رويكرد «پيشگيري از جرم از طريق طراحي محيطي» چارچوبي اجرايي براي طراحي نوار ساحلي استان مازندران ارائه كند. بدين منظور از روش توصيفي- تحليلي و در گردآوري اطلاعات از روش كتابخانهاي استفاده شده است. در اين راستا، با مروري بر ادبيات نظريات CPTED پنج اصل به‌عنوان مهم‌ترين ابعاد اين رويكرد مورد شناسايي قرار گرفت. سپس اين اصول با تلفيق يكديگر در قالب پنج بعد امنيت فيزيكي، قلمروپايي، كنترل دسترسي، نظارت و مديريت و نگهداري، 11 مؤلفه و 29 شاخص به‌عنوان مدل مفهومي پژوهش ارائه شدند. در نهايت، با نظرسنجي از صاحبنظران اين حوزه و استفاده از فرايند تحليل سلسله مراتبي(AHP) به اولويتبندي هريك از اين ابعاد، مؤلفهها و معيارها براي منطقه مورد مطالعه پرداخته شد. يافتههاي پژوهش نشان مي‌دهند، با توجه به ماهيت فضاي عمومي ساحل، برخلاف طراحي واحدهاي همسايگي، امنيت فيزيكي و نظارت بيش از قلمروپايي و ايجاد حس مالكيت در طراحي نوار ساحلي اهميت دارند. بدين ترتيب، ايجاد فضاهاي قابل دفاع، حذف فضاهاي عمومي متروكه و بلا استفاده، طراحي مراكز بالقوه تجمع، وجود جدارههاي فعال، طراحي لبه‌ها براي ورود به فضاهاي عمومي، قابل رويت بودن و نظارت طبيعي مهم‌ترين مؤلفههايي هستند كه بايد براي ارتقاي امنيت در طراحي نوار ساحلي مازندران به آن توجه كرد.
چكيده لاتين :
Coastal cities in Mazandaran province, are one of the most important tourist destination in Iran. Although tourism boom can be considered as an opportunity to enhance the competitive ability in the region, with the influx of tourists in the special periods of year, it can also be seen as Threat to regional security. Thus, this article seeks to provide an operating framework in order to preventing crime in the Mazandaran shoreline through environmental design (CPTED). After discussing theoretical and empirical studies regarding CPTED, 5 principles have been identified as the most important aspects of this approach. These aspects including physical security, territoriality, access control, surveillance, management, and maintenance, in addition to 11 components and 29 indicators form the conceptual model of this research. Finally, by surveying experts' comments on this field and analyzing survey data through Analytical hierarchy process, each aspect, component, and indicator for the case study has been prioritized. Our findings show that forming defensible spaces, eliminating abandoned and unused public spaces, designing potential community centers, forming active views, designing edges in order to enter to public spaces, visibility, and natural surveillance are the most critical components which should be considered to improve security in the Mazandaran shoreline.
