تبيين معيارهاي مطلوب استقلال دانشگاهي و آثار آن بر آموزش عالي ايران از منظر حقوقي

هدف: در عصر حاضر، دانشگاه‌ها به‌مثابه سازمان‌هايي تلقي مي‌شوند كه داراي پيچيدگي‌هاي فراوان هستند. در اين راستا، مسأله اعطاي استقلال به دانشگاه‌ها به اين پيچيدگي دامن مي‌زند.  با توجه به اهميت اين مسأله، پژوهش حاضر به تبيين معيارهاي مطلوب استقلال دانشگاهي و آثار آن براي آموزش عالي پرداخته است. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر كيفي بوده و از روش نمونه‌گيري هدفمند و از نوع مطلوب براي انتخاب شركت‌كنندگان در نمونه تحقيق استفاده شد. در اين راستا، با مصاحبه نيمه ساختاريافته با 13 نفر از خبرگان و سياست‌گذاران حوزه آموزش عالي، اشباع نظري در داده‌ها حاصل گرديد. در تجزيه و تحليل داده‌ها، از روش تحليل محتواي كيفي به‌منظور كدگذاري و مقوله‌بندي بهره‌گرفته شده است. بحث و نتيجه‌گيري: نتايج پژوهش نشان داد كه معيارهاي مطلوب استقلال دانشگاهي دربرگيرنده استقلال ساختاري، استقلال محتوايي، استقلال مالي، جامعيت پاسخگويي و استقلال در تصميم‌گيري مي‌شود. هم‌چنين چابك شدن دانشگاه‌ها، پيشتازي در عرصه علم و فناوري، دانشگاه محوري، پاسخگويي دقيق‌تر به ذي‌نفعان بيروني و اثرات منفي ناشي از آماده نبودن بستر لازم براي اعطاي استقلال دانشگاهي به‌عنوان اثرات استقلال دانشگاهي براي حوزه آموزش عالي مورد توجه قرار گرفته است. در مجموع مي‌توان گفت كه تمركززدايي و اعطاي اختيارات به دانشگاه‌ها در زمينه امور مربوط به خود، از اولويت‌هاي اساسي آموزش عالي در نيل به آرمان‌هاي متصور براي آن در افق چشم‌انداز 1404 است و متوليان و دست‌اندركاران آموزش عالي لازم است با اتخاذ تدابير و راه كارهايي به حل مسايل در زمينه اعطاي استقلال به دانشگاه‌ها و مساعد نمودن بستر و شرايط لازم براي آن كمك نمايند.