اثر شدت‌هاي بهره‌برداري بر توليد كتيرا و سلامت گياه گون زرد (Astragalus verus)

در دهه‌هاي اخير بهره‌برداري كتيرا از پايه‌هاي گون (Astragalus verus) در سطح مراتع كشور شدت يافته است. با وجود اين، اطلاعات اندكي در زمينه بهترين شيوه برداشت كتيرا، كه ضمن دارا بودن بازدهي اقتصادي باعث حفظ سلامت گياه شود، وجود دارد. پژوهشي به‌صورت آزمايش تركيب فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي در شرايط طبيعي مراتع برقبان شهرستان خوشاب در بهار و تابستان 1397 و 1398 انجام شد. تيغ‌زدن طوقه در سه سطح (يك، دو و سه تيغ) و همچنين تعداد دفعات برداشت محصول كتيرا در چهار سطح (يك، دو، سه و چهار دفعه برداشت) بر 10 تكرار از هر تيمار (تعداد كل بوته ها 120 عدد) اعمال شد. با افزايش تعداد دفعات برداشت، مقدار محصول كتيرا افزايش يافت، اما با افزايش تعداد تيغ‌ها از يك به دو و سه، افزايش معني‌داري در عملكرد كتيرا مشاهده نشد. تيغ‌زدن گون حتي در سطح يك تيغ، سبب كاهش شادابي و افزايش خشكيدگي گياه شد، اما افزايش تعداد تيغ‌ها سبب تشديد خشكيدگي پايه‌هاي گون نشد. بر اساس ارزيابي اقتصادي (محاسبه هزينه‌ها و درآمدهاي برداشت محصول كتيرا) و ارزيابي اكولوژيك انجام شده در اين پژوهش، بهترين شيوه برداشت محصول كتيرا كه كمترين خسارت را به گياه مادر وارد كند يك تيغ و چهار دفعه برداشت است.