تجزيه و تحليل ژنتيكي و فيلوژنتيكي ناحيه D-loop ژنوم ميتوكندري بز نجدي

هدف: تجزيه و تحليل DNA ميتوكندري به دليل ويژگي‌هايي مانند تعداد كپي بالا، عدم نوتركيبي، نرخ جايگزيني بالا و وراثت مادري، يك ابزار قدرتمند در درك ما از تكامل بوده است. هدف از اين مطالعه تجزيه و تحليل ژنتيكي و فيلوژنتيكي ناحيه D-loop ژنوم ميتوكندري در بز نژاد نجدي و همچنين بررسي ارتباط اين نژاد با ساير نژادهاي موجود در ايران و جهان بود. مواد و روش‌ها: 12 نمونه خون بز نجدي غيرخويشاوند از نقاط مختلف استان خوزستان تهيه شد. پس از استخراج DNA يك قطعه 968 جفت نوكلئوتيدي ناحيه D-loop ژنوم ميتوكندري تكثير و توالي‌يابي شد. سپس با توالي نوكلئوتيدي نژادهاي ديگر ثبت شده در پايگاه NCBI مورد مقايسه قرار گرفت. در نهايت درخت فيلوژنتيك با استفاده از نرم‌افزار MEGA6 ترسيم گرديد. نتايج: نتايج نشان داد كه نژاد بز نجدي در هاپلوگروپ A قرار مي‌گيرد و با نژادهاي بز چيني و پاكستاني كمترين فاصله ژنتيكي را دارد. نتايج آناليز تنوع ژنتيكي در جمعيت بز نجدي منجر به شناسايي 20 جهش با 5 هاپلوتيپ مختلف گرديد. همچنين ميزان تنوع هاپلوتيپي، نوكلئوتيدي و تعداد متوسط نوكلئوتيدهاي مختلف (Tajima s D) به ترتيب 0.727، 0.009 و 0.54 برآورد شد كه نشان‌دهنده تنوع بالا در اين نژاد است. محاسبه شاخص تاجيما D نشان مي‌دهد كه در جمعيت بز نجدي، انتخاب طبيعي متعادل در حال انجام است و فراواني آلل‌هاي كمياب درون اين جمعيت‌ها كم است. نتيجه‌گيري: تنوع ژنتيكي بز نجدي در طي سالهاي متمادي افزايش يافته است و اين در حالي است كه تعداد اين دام در استان خوزستان كاهش يافته است. افزايش تنوع ژنتيكي مي‌تواند به دليل آميخته‌گري اين نژاد با نژادهاي پاكستاني و غيره باشد. نتيجه اين تلاقي‌گري‌ها در آينده‌اي نزديك انقراض بز نجدي خواهد بود و اين موضوع توجه بيشتر مسئولان را مي‌طلبد.