جنبه‌هاي كاني‌شناختي، زمين‌شيميايي و زايشي كاني‌سازي كانسار مس آبگاره؛ نمونه‌اي از كانسارهاي مس رگه‌اي

كانسار مس آبگاره در 140 كيلومتري جنوب‌غرب شاهرود و بخشي از مجموعه آتشفشاني رسوبي نوار طرودچاه‌شيرين است كه در حاشيه شمالي پهنه ساختاري رسوبي ايران مركزي واقع شده است. محدوده كانسار از نظر سنگ‌شناسي شامل سنگ‌هاي آتشفشاني با تركيب آندزيت، آندزيت بازالتي و بازالت و به مقدار كمتر آذرآواري (كريستال‌توف) به سن ائوسن مياني بالايي مي‌باشد كه با انواع دگرساني‌هاي آرژيليتي، سريسيتي، سيليسي، كربناتي، كلريتي و اكسيدهاي آهن در امتداد رگه‌ها همراه هستند. براساس مشاهدات صحرايي و مطالعات كانه‌نگاري، كانه‌زايي در دو مرحله هيپوژن و سوپرژن و هوازدگي صورت گرفته كه كانه‌هاي پهنه هيپوژن را عموماً پيريت، كالكوپيريت و بورنيت تشكيل مي‌دهند. به‌علاوه، بخش اعظم كانه‌هاي فاز اصلي كانه‌زايي به‌دليل قرار گرفتن در پهنه اكسيدانسوپرژن از بين رفته و كاني‌هاي ثانويه مس نظير كالكوسيت، كووليت، مالاكيت و كريزوكولا به جاي آنها تشكيل شده‌اند. داده‌هاي ميانبارهاي سيال نيز، دماي بين 145 تا 217 درجه سانتي‌گراد و شوري بين 3.73 تا 9.84 درصد وزني معادل NaCl و عمق 390 متر را نشان مي‌دهند. در نهايت، بر پايه ويژگي‌هاي زمين‌شناسي، كاني‌شناسي، ساخت و بافت كانسنگ و داده‌هاي حاصل از ميانبارهاي سيال و همچنين مقايسه آنها با كانسارهاي اپي‌ترمال مشابه مي‌توان نتيجه گرفت كه سامانه رگه‌اي آبگاره در يك محيط اپي‌ترمال با سولفيداسيون پايين تشكيل شده است.