نقدي بر فهرست‌واره نسخه‌هاي خطي كيميا و علوم وابسته در كتاب‌خانه‌هاي ايران

هدف از نگارش مقالۀ حاضر نقد اثري با عنوان فهرست‌واره نسخه‌‌هاي خطي كيميا و علوم وابسته در كتاب‌خانه‌‌هاي ايران است كه زهره مازيار و نسيبه رنجبردار با مقدمه‌‌اي به‌قلم يوسف بيگ‌‌باباپور در سال 1392 به‌چاپ رسانده‌اند. باتوجه‌به ‌اين‌كه پژوهش در زمينه كيميا در حوزه تمدني اسلام و ايران در آغاز راه قرار دارد در نگاه نخست تدوين فهرست‌واره‌‌اي در اين زمينه بسيار نويدبخش و مفيد به‌نظر مي‌‌رسد، فهرست‌واره‌‌ها حلقه واسط بين پژوهش‌گران متون كهن و نسخ خطي هستند و تدوين يك فهرست‌واره اولين گام در مسير پژوهش‌‌هاي مبتني‌بر نسخ خطي است. چنان‌كه در بخش نخست مقاله ذكر خواهد شد، تنها امتياز اثر يادشده همين است. آن‌گاه در بخش دوم اين مقاله كاستي‌‌هاي اين فهرست‌واره در شش محور طرح و به‌اختصار بيان شده است. بهره‌بردن انحصاري از فهرست‌واره دنا بدون ارجاع مناسب به آن، اشتباهات و اغلاط نگارشي فراوان، و فروگذاركردن تعداد قابل‌توجهي از نسخ خطي سه نقص اساسي است كه متوجه اين اثر است. درمجموع، آن‌چه در اين فهرست‌واره آمده نه‌تنها حق مطلب را ادا نكرده است، بلكه به‌زعم نگارندۀ اين مقاله پژوهش‌گران اين حوزه را دچار تشويش خواهد كرد.